Sáng 13/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Khắc phục vướng mắc về định giá sách giáo khoa
Trình bày tờ trình dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục gồm 2 điều: Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục (44/115 điều, chiếm tỉ lệ: 38,26%), trong đó đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản, điểm tại 32 điều (bao gồm các nội dung liên quan đến thay đổi chính sách và các nội dung sửa để bảo đảm thống nhất, đồng bộ trong toàn văn bản và hệ thống pháp luật); sửa kỹ thuật tại 14 điều và tên 2 chương, mục; bổ sung mới 3 điều; bãi bỏ 21 điều (gồm bãi bỏ cả điều và một số khoản của điều). Điều 2 quy định điều khoản thi hành gồm: Hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp.
Theo đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung điểm c, điểm d khoản 2 Điều 6 và Điều 35 nhằm thiết lập hệ thống giáo dục quốc dân mở, linh hoạt, liên thông, học tập suốt đời, phù hợp với yêu cầu hiện đại hóa giáo dục. Nội dung này đã bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).
Sửa đổi, bổ sung việc phân cấp thẩm quyền quy định chi tiết hướng nghiệp và phân luồng từ Chính phủ sang Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.
Cùng với đó, sửa đổi, bổ sung theo hướng bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS) nhằm đơn giản hóa quy trình quản lý giáo dục, phù hợp với thông lệ quốc tế và bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS hiện nay.
Giao người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa; giao cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định và Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước của địa phương trong việc tổ chức thực hiện chương trình giáo dục phổ thông.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định Hội đồng thẩm định tài liệu giáo dục địa phương cấp tỉnh và tiêu chuẩn kỹ thuật về tài liệu giáo dục địa phương.
Đồng thời, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) từ Giám đốc Sở GD&ĐT cho Hiệu trưởng.
Bỏ quy định người đứng đầu cơ quan chuyên môn về giáo dục thuộc UBND cấp huyện cấp bằng tốt nghiệp THCS và giao người đứng đầu cơ sở thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình THCS, giảm khối lượng công việc hành chính cho cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục, tăng tính tự chủ cho cơ sở giáo dục.
Sửa đổi, bổ sung về thẩm quyền, thủ tục thành lập hoặc cho phép thành lập; công nhận, cho phép hoạt động giáo dục, đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể, đặt tên, đổi tên nhà trường cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Quy định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến hết 6 tuổi; giáo dục THCS là bắt buộc và giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.
Dự thảo luật cũng sửa đổi, bổ sung làm rõ quy định chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, giao Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định tổ chức thi và công nhận chứng chỉ để sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân nhằm kiểm soát chất lượng.
"Sửa đổi, bổ sung Điều 32: phân định rõ "sách giáo khoa" và "tài liệu giáo dục địa phương" để khắc phục vướng mắc trong thực tiễn về định giá sách giáo khoa theo quy định của Luật Giá", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay.
Cùng với đó, bỏ Hội đồng trường ở cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông công lập để phù hợp với thực tiễn.
Nghiên cứu từng bước miễn phí sách giáo khoa cho học sinh
Thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành với các chính sách được quy định trong dự án Luật và có ý kiến về một số nội dung lớn.
Theo đó, về hệ thống giáo dục quốc dân, ông Vinh cho rằng, việc bổ sung mô hình trung học nghề nhằm tạo điều kiện cho học sinh có thêm lựa chọn tiếp tục học chương trình trung học phổ thông, đồng thời được đào tạo kỹ năng nghề; góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương phân luồng học sinh.
"Tuy nhiên, đề nghị xác định rõ vị trí của trung học nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân và Khung trình độ quốc gia; nghiên cứu mô hình trường trung học phổ thông nghề (tích hợp giữa trung học phổ thông với giáo dục nghề nghiệp) để đáp ứng nhu cầu của người học được hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông", ông Vinh nêu.
Về văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc việc bãi bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. Bằng tốt nghiệp trung học cơ sở xác nhận việc hoàn thành giai đoạn giáo dục cơ bản, làm cơ sở để tiến hành phân luồng học sinh sau trung học cơ sở.
Về bằng trung học nghề, đề nghị làm rõ cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp trung học phổ thông. Thường trực Ủy ban cho rằng, nên quy định theo hướng khuyến khích học sinh thi tốt nghiệp trung học phổ thông, đồng thời có chứng chỉ nghề.
Về sách giáo khoa giáo dục phổ thông, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu theo hướng có bộ sách giáo khoa dùng chung, đồng thời có thể có những sách giáo khoa khác là tài liệu tham khảo; nghiên cứu từng bước miễn phí sách giáo khoa cho học sinh.
Về thi tốt nghiệp trung học phổ thông, ông Vinh cho biết, vấn đề này có 2 loại ý kiến: Một là, đề nghị vẫn tổ chức thi tốt nghiệp trung học phổ thông, giao thẩm quyền ra đề thi cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; giao thẩm quyền tổ chức kỳ thi cho các địa phương; nghiên cứu tách kỳ thi tốt nghiệp phổ thông khỏi tuyển sinh đại học. Hai là, đề xuất không tổ chức thi mà nên xét tốt nghiệp trung học phổ thông.
"Thường trực Ủy ban ủng hộ loại ý kiến thứ nhất và xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các quan điểm nêu trên", ông Vinh nói.
Về Hội đồng trường, Thường trực Ủy ban tán thành quy định bãi bỏ Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập.
Về nhà giáo, Thường trực Ủy ban đề nghị rà soát, lược bỏ các quy định trùng với Luật Nhà giáo để tránh chồng chéo, trùng lắp trong hệ thống pháp luật. Nghiên cứu bổ sung quy định giảng viên, giáo viên đồng cơ hữu; bổ sung tên gọi của nhà giáo trung học nghề trong điều khoản chuyển tiếp.
Về học phí, chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo, Thường trực Ủy ban tán thành việc luật hóa chính sách miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh học chương trình phổ thông để thống nhất với Nghị quyết số 217/2025/QH15 của Quốc hội.
Đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định giao cơ quan có thẩm quyền chủ trì, hướng dẫn, thực hiện tính giá dịch vụ giáo dục; địa phương, cơ sở giáo dục căn cứ hướng dẫn xây dựng, ban hành giá dịch vụ giáo dục của mình.
