Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ ngày 1/1/2026

Tăng lương tối thiểu vùng

Nghị định số 293/2025/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, thay thế Nghị định số 74/2024/NĐ-CP.

Theo đó, mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh tăng từ 250.000 đồng - 350.000 đồng/tháng (tương ứng tỷ lệ bình quân 7,2%) so với mức lương tối thiểu hiện hành quy định tại Nghị định 74/2024/NĐ-CP.

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 — Ảnh minh họa

Cụ thể, mức lương tối thiểu tháng tại 4 vùng được quy định như sau:

Vùng I: tăng 350.000 đồng, từ 4.960.000 đồng/tháng lên 5.310.000 đồng/tháng;

Vùng II: tăng 320.000 đồng, từ 4.410.000 đồng/tháng lên 4.730.000 đồng/tháng;

Vùng III: tăng 280.000 đồng từ 3.860 đồng/tháng lên 4.140.000 đồng/tháng;

Vùng IV: tăng 250.000 đồng từ 3.450.000 đồng/tháng lên 3.700.000 đồng/tháng.

Mức lương tối thiểu theo giờ tại vùng I tăng từ 23.800 đồng/giờ lên 25.500 đồng/giờ, vùng II từ 21.200 đồng/giờ lên 22.700 đồng/giờ, vùng III từ 18.600 đồng/giờ lên 20.000 đồng/giờ, vùng IV từ 16.600 đồng/giờ lên 17.800 đồng/giờ.

Nhà giáo được xếp lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp

Luật Nhà giáo 2025 được Quốc hội thông qua đã khẳng định vị thế và vai trò của nhà giáo, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc ban hành luật chuyên ngành dành cho người làm nghề giáo viên, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026.

Đáng chú ý, tại Điều 23 của Luật này đã quy định rõ về chế độ tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo.

Cụ thể, tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được quy định như sau:

a) Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp;

b) Phụ cấp ưu đãi nghề và phụ cấp khác theo tính chất công việc, theo vùng theo quy định của pháp luật;

c) Nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo ở một số ngành, nghề đặc thù được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với nhà giáo làm việc trong điều kiện bình thường.

Đối với tiền lương của nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động.

Nhà giáo công tác ở ngành, nghề có chế độ đặc thù thì được hưởng chế độ đặc thù theo quy định của pháp luật và chỉ được hưởng ở một mức cao nhất nếu chính sách đó trùng với chính sách dành cho nhà giáo.

Tăng mức giảm trừ gia cảnh và người phụ thuộc

Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Trong đó, các quy định liên quan đến thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú sẽ được áp dụng ngay từ kỳ tính thuế năm 2026, tức là từ ngày 1/1/2026.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất của Luật sửa đổi này là việc nâng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế và người phụ thuộc.

Cụ thể, mức giảm trừ gia cảnh đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Quy định này áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Như vậy, với mức giảm trừ gia cảnh mới, cá nhân chưa phải nộp thuế với mức thu nhập 17 triệu đồng/tháng (nếu không có người phụ thuộc) sau khi trừ các khoản bảo hiểm và giảm trừ bản thân hoặc 24 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hoặc 31 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc).

Căn cứ biến động của giá cả, thu nhập, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản 1 Điều này phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ.

Việc xác định mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế.

Người phụ thuộc là người mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, bao gồm Con chưa thành niên; con là người mất năng lực hành vi dân sự, người khuyết tật, không có khả năng lao động.

Nhóm người phụ thuộc khác là các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức do Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định, bao gồm con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ hoặc chồng không có khả năng lao động; bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động; những người khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Ngoài giảm trừ gia cảnh, Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) còn mở rộng thêm các khoản được giảm trừ như khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo; khoản chi cho y tế, giáo dục - đào tạo của người nộp thuế và người phụ thuộc.

Tuy nhiên, các khoản chi nêu trên phải đáp ứng các điều kiện về hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật và không được chi trả từ các nguồn khác.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu, bia

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, khóa XV ngày 14/6/2025 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Trong đó, tại Điều 8 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 đã có quy định cụ thể về biểu Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa, dịch vụ như:

Đối với mặt hàng thuốc lá: Giữ nguyên mức thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm hiện hành (75%) và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình 5 năm từ 2027-2031.

Đối với mặt hàng rượu, bia: Tăng thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm theo lộ trình 5%/năm trong 5 năm từ năm 2027-2031.

Đối với nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml: Áp dụng mức thuế suất 8% (từ năm 2027) và 10% (từ năm 2028).

Quỳnh Anh (t/h)