Bộ GTVT đang lấy ý kiến dự thảo luật Giao thông đường bộ sửa đổi, đáng chú ý, có đề xuất các phương tiện mô tô, xe máy, xe đạp điện, máy điện phải bật đèn cả ban ngày khi lưu thông.
Theo điều 27 của dự thảo luật, các phương tiện tham gia giao thông vào ban đêm (từ 19 giờ ngày hôm trước đến 5 giờ ngày hôm sau) hoặc khi trời tối, khi có sương mù, thời tiết xấu bị hạn chế tầm nhìn phải bật sáng đèn chiếu xa hoặc chiếu gần, đèn sương mù (nếu có), đèn chiếu hậu, đèn định vị.
Phương tiện phải tắt đèn chiếu xa và bật đèn chiếu gần (tắt đèn pha) khi lưu thông qua các khu vực dân cư có hệ thống chiếu sáng, khi xe xin vượt chuẩn bị vượt, để không chói mắt người điều khiển phương tiện theo chiều ngược lại.
Đáng chú ý, điểm 3 điều 27 quy định, trong suốt cả ngày, xe mô tô, xe máy, xe đạp điện, xe máy điện khi tham gia giao thông phải bật sáng đèn nhận diện được trang bị theo thiết kế của nhà sản xuất, hoặc phải bật sáng ít nhất một đèn chiếu sáng gần phía trước và một đèn đỏ phía sau.
Trao đổi trên Tri thức trực tuyến, ông Hoàng Thế Tùng, Phó vụ trưởng Vụ An toàn giao thông (Bộ GTVT), cho biết quy định xe máy bật đèn cả ngày được Bộ GTVT căn cứ theo Công ước Vienna 1968 mà Việt Nam là thành viên từ năm 2014.
Loại đèn được bật vào ban ngày gọi là Daytime Running Light (DRL - khác với đèn pha, cos) nhằm tăng khả năng nhận biết các phương tiện khi tham gia lưu thông trên đường, đặc biệt tại các nước châu Âu có nhiều sương mù...
"Chúng tôi đã lường đến trường hợp này và quy định các dòng xe cũ chỉ có 2 chế độ pha, cos thì ban ngày phải bật đèn cos", ông Tùng cho biết.
Theo ông, điều khoản này nếu được áp dụng sẽ tạo ra thay đổi lớn trong thói quen sử dụng đèn xe của người tham gia giao thông ở Việt Nam. Quy định hiện hành mới chỉ yêu cầu người lái xe máy bật đèn chiếu sáng trong thời gian từ 19h hôm trước đến 5h hôm sau, khi sương mù, thời tiết xấu hạn chế tầm nhìn.
Đây không phải lần đầu tiên đề xuất bật đèn xe cả ban ngày với xe máy được đưa ra. Trước đó, năm 2005, Uỷ ban ATGT quốc gia từng đưa ra đề xuất này với kỳ vọng việc xe máy bật đèn khi lưu thông ban ngày sẽ giảm số lượng tai nạn giao thông và người chết mỗi năm.
Hiện có 7/10 nước tại Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia, Malaysia... đã quy định bật đèn chiếu sáng phía trước khi lưu thông.
Tại Việt Nam, trong vài năm trở lại đây, các loại xe máy nhập khẩu của Honda như SH, Lead... đều được trang bị đèn tự động phía trước (không có công tắc đèn), đèn sẽ chiếu sáng liên tục khi xe hoạt động.
Theo Bộ GTVT, các quy định về bật đèn xe được tham khảo từ Công ước về biển báo và tín hiệu đường bộ (Công ước Viên 1968), trong đó quy định bật đèn xe máy cả ngày nhằm tăng nhận diện, giúp người điều khiển ô tô dễ dàng nhận diện các phương tiện lưu thông. Đặc biệt, xe tải, xe container thường có điểm mù mà tài xế khó phát hiện ra nếu xe máy đi vào điểm mù đó, việc bật đèn sẽ giảm thiểu được các hạn chế này, giảm tai nạn.
Tuy nhiên, đề xuất lần này của Bộ GTVT hay đề xuất trước đó năm 2015 đều nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, Công ước Viên 1968 quy định bật đèn chiếu sáng cả ngày với phương tiện lưu thông. Nhưng điều này chỉ phù hợp với các nước châu Âu, ánh sáng ban ngày không đủ, sương mù nhiều, cần bật đèn để nhận diện.
Trong khi đó Việt Nam là nước nhiệt đới, mùa hè nhiệt độ ở mức cao, việc bật đèn sẽ gây chói mắt người điều khiển phương tiện đi ngược chiều, đồng thời tốn kém tiêu thụ nhiện liệu ắc quy...
