Chiều 7/3, Chính phủ phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết vừa được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 Quốc hội khóa XV.
Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã quán triệt nội dung về kết quả hoàn thiện thể chế về tổ chức bộ máy để thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.
Nhiều quy định rất mới có sự tác động mạnh mẽ, sâu rộng
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội, Quốc hội đã tập trung xem xét, quyết định 3 nhóm vấn đề. Một là sắp xếp, tổ chức bộ máy các cơ quan trong hệ thống chính trị; hai là đổi mới quy trình xây dựng pháp luật; ba là quyết định một số vấn đề quan trọng, một số chủ trương đầu tư công trình quan trọng, cơ chế chính sách đặc thù đặc biệt cấp bách, cần thiết đối với một số dự án quan trọng, các công trình trọng điểm quốc gia.
Các quyết sách của Quốc hội đã bám sát, thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương Nghị quyết của Trung ương Đảng, Kết luận chỉ đạo của Bộ Chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cấp bách, phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị; đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách;
Đồng thời tạo đột phá để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, giải phóng khơi thông mọi nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho địa phương của cả nước, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội; góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai những nhiệm vụ đang đề ra và đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025 và phấn đấu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tiếp theo.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi) đã thể hiện nhiều nội dung đổi mới mạnh mẽ các cơ chế xác định thẩm quyền, phân cấp, ủy quyền giữa các cơ quan nhà nước ở Trung ương với chính quyền địa phương và giữa chính quyền địa phương các cấp; giao thẩm quyền chủ động cho chính quyền địa phương để phát huy tính chủ động tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm của các địa phương.
Kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, về thủ tục hành chính, khơi thông nguồn lực, phát huy sức sáng tạo, tính năng động của các địa phương; chủ động ứng phó với những biến động của tình hình trong nước và quốc tế vì mục tiêu tăng trưởng mạnh và phát triển chung của địa phương và cả nước.
Bên cạnh đó, Luật đã đồng bộ việc phân cấp, ủy quyền với cải cách thủ tục hành chính, theo đó đã bổ sung quy định cho phép Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ khi thực hiện phân cấp, ủy quyền thì đồng thời cũng chủ động điều chỉnh trình tự thủ tục, kể cả khi có nội dung khác quy định của cơ quan Nhà nước cấp trên để cơ quan tổ chức nhận phân cấp ủy quyền có thể thực hiện thẩm quyền được giao một cách thực chất, khẩn trương, hiệu quả nhất. Đối với địa phương thì thẩm quyền điều chỉnh trình tự thủ tục được giao cho UBND cấp tỉnh.
"Đây là những quy định rất mới có sự tác động mạnh mẽ, sâu rộng đến hoạt động của cả bộ máy cơ quan Nhà nước từ Trung ương đến địa phương cũng như việc giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến người dân và doanh nghiệp", Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.
Bảo đảm tính khả thi của việc phân cấp, ủy quyền
Để cải tiến, đổi mới việc phân cấp, ủy quyền, sớm đi vào cuộc sống, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ quán triệt các cơ quan, tổ chức, cá nhân ở Trung ương và địa phương thay đổi nhận thức, nắm vững thẩm quyền, nội dung phân cấp để chủ động thực hiện.
Khi thực hiện phân cấp, ủy quyền cần lưu ý đến việc đổi mới trình tự thủ tục để thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, chủ động điều chỉnh cho phù hợp, bảo đảm tính khả thi của việc phân cấp, ủy quyền.
Để bảo đảm phù hợp, thống nhất đổi mới, cải tiến mạnh mẽ về phân cấp, ủy quyền trong các luật, rất nhiều quy định của pháp luật, trong đó có cả các luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần phải được sửa đổi, bổ sung trong thời hạn 2 năm, kể từ khi Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương được thi hành.
Trong thời gian các luật, nghị quyết, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa được sửa đổi, bổ sung thì giao Chính phủ ban hành các nghị định để điều chỉnh một số nhiệm vụ, quyền hạn quy định khác có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, chính quyền địa phương để thống nhất áp dụng các luật trên toàn quốc; bảo đảm việc phân cấp, phân quyền trong một số lĩnh vực ưu tiên, cấp bách, đồng thời định kỳ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Để thực hiện các yêu cầu nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo khẩn trương ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn các luật theo thẩm quyền được giao để tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện luật; đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương tiến hành việc rà soát, nghiên cứu, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan đến phân quyền, phân cấp, ủy quyền trong các luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bảo đảm tiến độ hoàn thành như Quốc hội đã xác định.
Cùng với việc tổ chức Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ và có hiệu lực ngay; bộ máy mới đã bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 1/3. Đồng thời, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết quy định về xử lý một số vấn đề liên quan như sắp xếp, tổ chức bộ máy Nhà nước có hiệu lực ngay sau khi Quốc hội thông qua, quy định những vấn đề nguyên tắc phát sinh khi sắp xếp tổ chức bộ máy, được áp dụng cho tất cả các cơ quan, tổ chức có liên quan trực tiếp đến việc thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và bao quát đầy đủ các trường hợp sắp xếp, tổ chức bộ máy theo chỉ đạo tại Nghị quyết 18-NQ/TW của Trung ương và Kết luận 121-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Để bảo đảm cơ sở pháp lý cho các cơ quan từ Trung ương đến địa phương thực hiện việc sắp xếp, chuyển giao chức năng, nhiệm vụ, sẵn sàng đi vào hoạt động ngay khi có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, đề nghị Chính phủ có những chỉ đạo, các cơ quan trong quá trình thực hiện có vấn đề vướng mắc cần khẩn trương báo cáo Chính phủ để có chỉ đạo.
Trong thời gian tới, các cơ quan địa phương trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao cần theo dõi, hướng dẫn, tổ chức thực hiện Nghị quyết, bảo đảm kịp thời phát hiện, xử lý hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý tất cả các vướng mắc phát sinh liên quan đến việc sắp xếp, tổ chức bộ máy.
Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị cần tập trung nguồn lực để thực hiện việc rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn để xử lý các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động do việc sắp xếp, tổ chức bộ máy Nhà nước, bảo đảm hoàn thành trước ngày 1/3/2027 theo tinh thần Quốc hội đã quy định.
Đặt ra những nhiệm vụ trọng tâm cần phải làm ngay
Luật ban hành VBQPPL (sửa đổi) có bước cải cách thay đổi lớn về quy trình, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan trong công tác đề xuất, xây dựng, soạn thảo, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo đó bổ sung hình thức Nghị quyết của Chính phủ tại VBQPPL; lược bỏ hình thức văn bản HĐND, UBND cấp xã; thẩm quyền quyết định chương trình lập pháp hằng năm được giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tách quy trình xây dựng chính sách ra khỏi việc lập chương trình lập pháp; bổ sung chương trình tham vấn chính sách;..
Đối với trình tự thủ tục ban hành văn bản thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, Chính quyền địa phương, Luật giao Chính phủ quy định. Do đó, đề nghị Chính phủ, các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu ban hành các văn bản quy định chi tiết các nội dung được giao trong luật, bảo đảm các quy định của luật sớm đi vào cuộc sống; đồng thời tổ chức quán triệt để các Bộ ngành, cơ quan Trung ương và địa phương nhận thức rõ những thay đổi, đổi mới, thẩm quyền trách nhiệm của từng cơ quan trong các khâu của quá trình xây dựng, ban hành văn bản theo luật đổi mới.
Để thực hiện Kết luận số 121-KL/TW , Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có Kết luận số 126-KL/TW, Kết luận số 127-KL/TW để triển khai một số nội dung, nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn, tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Trong đó đặt ra những nhiệm vụ trọng tâm cần phải làm ngay trong năm 2025 và ngay trong những tháng tiếp theo này.
Cụ thể, nghiên cứu việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, phạm vi là những vấn đề về tổ chức bộ máy hệ thống chính trị; nghiên cứu đề xuất sửa đổi bổ sung các luật liên quan để thực hiện sau sửa đổi Hiến pháp với định hướng tiếp tục sắp xếp, bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện) để tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, xây dựng phương án tiếp tục sắp xếp gọn hơn cấp xã, phù hợp với mô hình tổ chức mới; đề xuất tổ chức, sắp xếp bộ máy, chức năng, quyền hạn cấp xã theo mô hình mới; định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.
"Đây là những nhiệm vụ rất lớn, rất quan trọng, rất phức tạp đòi hỏi phải khẩn trương theo yêu cầu phải báo cáo Bộ Chính trị xem xét ngay trong tuần đầu của tháng 3/2025 và tiếp tục hoàn thiện lấy ý kiến, trình Trung ương vào đầu tháng 4/2025 trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định vào Kỳ họp thứ 9 và Kỳ họp thứ 9 sẽ khai mạc sớm dự kiến vào ngày 5/5/2025",
Khối lượng công việc cần thực hiện rất lớn đòi hỏi cao về chất lượng và yêu cần rất khẩn trương. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan cần bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư để khẩn trương nghiên cứu, tổ chức thực hiện. Trong đó, tập trung rà soát, sửa đổi bổ sung các quy định của Hiến pháp, các luật, pháp lệnh, nghị quyết có liên quan, chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan để bảo đảm sự đồng bộ, cân đối giữa các phương án sắp xếp, bảo đảm chất lượng theo yêu cầu và bám sát tiến độ đề ra.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, dự kiến, Khai mạc Kỳ họp Quốc hội sẽ vào ngày 5/5/2025 và trong kỳ họp sẽ tiến hành sửa đổi Hiến pháp và hoàn thành sửa đổi các luật, nghị định liên quan trước ngày 30/6/2025. Cũng trong thời gian này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét 63 đề án của 63 tỉnh do Chính phủ trình về sắp xếp các phường, xã.
"Như vậy là thời gian hết sức gấp gáp, rất mong Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, các cơ quan liên quan phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để thực hiện", Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định yêu cầu.
Theo Báo Chính phủ
