Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, sáng 18/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).
Tham gia ý kiến, ĐBQH Âu Thị Mai (đoàn Tuyên Quang) cho rằng, về quản lý sử dụng tài chính công đoàn, dự thảo Luật đã kế thừa và giữ nguyên đối tượng, mức đóng 2% kinh phí công đoàn theo quy định hiện hành.
Việc giữ ổn định quy định và nghĩa vụ nộp kinh phí công đoàn 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho người lao động thực hiện từ năm 1957 cho đến nay nhằm đảm bảo phúc lợi ổn định cho người lao động góp phần làm cho tổ chức công đoàn thực hiện tốt chức năng đại diện chăm lo bảo vệ cho đoàn viên người lao động.
Đặc biệt, phù hợp với tinh thần Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức công đoàn Việt Nam trong tình hình mới.
Về công khai tài chính công đoàn, dự thảo Luật quy định các cấp công đoàn thực hiện công khai tài chính hàng năm tại hội nghị Ban chấp hành công đoàn và bằng hình thức niêm yết tại trụ sở làm việc của cơ quan tổ chức, đơn vị, phát hành ấn phẩm hoặc thông báo bằng văn bản tới cơ quan tổ chức, đơn vị, cá nhân liên quan, đưa lên trang thông tin điện tử thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Bà Mai nhìn nhận việc công khai tài chính của các cấp công đoàn trên các phương tiện thông tin đại chúng là không phù hợp do đó ban soạn thảo cần cân nhắc vấn đề trên.
Để việc công khai tài chính đạt hiệu quả cao, đảm bảo tính công khai minh bạch, đại biểu đoàn Tuyên Quang đề nghị ban soạn thảo quy định việc công khai tài chính hàng năm cần được tổ chức thông qua hội nghị toàn thể đoàn viên công đoàn của cơ quan, tổ chức đơn vị để đoàn viên công đoàn được nắm và trao đổi khi cần thiết.
Bởi, nếu chỉ quy định các hình thức như dự thảo Luật, vì nhiều lý do khác nhau đoàn viên công đoàn sẽ không tiếp cận được thông tin về tài chính công đoàn.
Về nguồn tài chính công đoàn tại điều 29 dự thảo Luật, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cũng tán thành việc quy định kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Vì đây là nội dung đã thực hiện ổn định, lâu dài trong nhiều năm, không phát sinh nhiều vướng mắc trên thực tế.
Liên quan đến quản lý, sử dụng tài chính công đoàn tại điều 30 dự thảo, bà Nga cho rằng đây là nội dung rất quan trọng. Vì vậy nên quy định ngay trong dự thảo Luật.
Bà Nga cũng nêu quan điểm, việc quy định cụ thể tỉ lệ phân phối kinh phí công đoàn là cần thiết nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc sử dụng tài chính công đoàn.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho việc tăng cường bố trí nguồn kinh phí công đoàn cho các hoạt động của công đoàn cơ sở là nơi trực tiếp chăm lo cho đời sống của người lao động thì nên có sự linh hoạt trong việc quy định tỉ lệ phân bổ kinh phí công đoàn, không quy định cứng tỉ lệ 25% và 75% như khoản 2 Điều 30 dự thảo mà chỉ nên quy định đó là tỉ lệ “tối thiểu” và tỉ lệ “tối đa”.
“Cần xem xét quy định kinh phí công đoàn theo điểm b khoản 1 điều 29 do công đoàn cấp trên quản lý, sử dụng tối đa 25%, còn lại được phân phối cho công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp”, bà Nga nói.
Liên quan đến việc trong dự thảo quy định việc phân bổ kinh phí cho công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Nhất là tại điểm b khoản 2 Điều 30 quy định ở doanh nghiệp chỉ có tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp thì tổ chức này được phân phối theo số thành viên trên số lao động thu được kinh phí công đoàn.
Thế nhưng, theo bà Nga, quy định như vậy chưa làm rõ trong trường hợp này, số tiền còn lại sau khi phân phối cho tổ chức của người lao động thì sẽ được tiếp tục phân phối, sử dụng như thế nào?. Do vậy, đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu làm rõ và bổ sung thêm.
Về quản lý, sử dụng tài chính công đoàn (Điều 30), ĐBQH Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) đồng tình theo phương án 2, đại biểu cho rằng việc phân định sử dụng kinh phí công đoàn giữa công đoàn cấp trên với công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp là vấn đề quan trọng, thể hiện sự công khai, minh bạch của việc quản lý, sử dụng tài chính công đoàn.
Do đó, quy định cụ thể như phương án 2 của dự thảo là phù hợp. Tuy nhiên, việc đề xuất tỉ lệ cần bám sát tinh thần của Nghị quyết số 18 là “Rà soát, sửa đổi cơ chế quản lý tài chính, nguồn kinh phí công đoàn bảo đảm quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch và nâng cao hiệu quả”, cũng như bám sát thực tế hoạt động của công đoàn các cấp và dự liệu các vấn đề phát sinh trong thời gian tới, Đồng thời, không nên quy định cứng “công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp được phân phối 75%” hay “công đoàn cấp trên quản lý, sử dụng 25%” mà nên quy định theo hướng “tối thiểu 75%” và “tối đa 25%” để bảo đảm linh hoạt trong điều tiết tổng thể của cả hệ thống, tùy theo quy mô của tổ chức công đoàn hoặc theo địa bàn....
