Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Luật Sở hữu trí tuệ được ban hành lần đầu tiên vào năm 2005 và được sửa đổi, bổ sung vào các năm 2009, 2019 và 2022. Về cơ bản, các quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ hiện hành đã tạo hành lang pháp lý tương đối đầy đủ đối với việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Một số tồn tại, hạn chế của Luật Sở hữu trí tuệ
Tuy nhiên, Luật Sở hữu trí tuệ còn có một số tồn tại, hạn chế như: Chưa có những quy định cụ thể về các biện pháp để thúc đẩy và tạo thuận lợi cho việc khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ trong khi năng lực khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ của các tổ chức, cá nhân Việt Nam còn hạn chế, chưa có quy định rõ ràng về thương mại hóa sáng chế, cấp phép, đánh giá, định giá, thế chấp bằng quyền sở hữu trí tuệ; chưa thúc đẩy được thị trường về quyền sở hữu trí tuệ.
Các quy định về thủ tục cấp quyền sở hữu trí tuệ còn phức tạp, thời gian thực hiện kéo dài, chưa đáp ứng được yêu cầu về đơn giản hóa, cắt giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính về sở hữu trí tuệ.
Quy định về bảo vệ quyền còn chưa đủ mạnh, thiếu tính răn đe, nguồn lực hỗ trợ công tác thực thi, đặc biệt là công tác giám định còn hạn chế; đội ngũ nhân lực trong cơ quan thực thi sở hữu trí tuệ thiếu chuyên môn kỹ thuật; thiếu cơ chế hỗ trợ tích cực doanh nghiệp trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường sở hữu trí tuệ
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ là cần thiết nhằm tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tạo hành lang vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế.
Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường sở hữu trí tuệ đáp ứng nhu cầu khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, uy tín của sản phẩm quốc gia và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Tạo động lực để phát huy tối đa tiềm năng, trí tuệ Việt Nam, tạo môi trường thuận lợi cho việc nhanh chóng tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến của thế giới; phục vụ quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam trong tình hình mới.
5 nhóm chính sách
Dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách, bao gồm:
Chính sách 1: Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Chính sách 2: Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ.
Chính sách 3: Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Chính sách 4: Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập.
Chính sách 5: Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Về chính sách "Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền SHTT", dự thảo đề xuất sửa đổi, hoàn thiện quy định về thủ tục kiểm soát an ninh sáng chế và sáng chế mật trước khi đăng ký ra nước ngoài (Điều 89a).
Bên cạnh đó, sửa đổi, hoàn thiện các quy định liên quan đến xác lập quyền sở hữu công nghiệp theo hướng để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định cụ thể về cơ quan/tổ chức tiếp nhận đơn, điều kiện tiếp nhận đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, trình tự thủ tục thẩm định nội dung, cấp/từ chối cấp văn bằng bảo hộ để phù hợp với mục tiêu về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, v.v. đồng thời hoàn thiện quy trình xử lý đơn (các Điều 89, 107, 108, 109, 113, 114, 117, 118, 119a, 120a, 150). Sửa đổi, hoàn thiện quy định về đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan, về quy trình quản lý, thẩm định và công bố liên quan đến Bằng bảo hộ giống cây trồngnhằm nâng cao hiệu quả cung cấp và sử dụng dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính (Các Điều 49, 50, 51, 55, 165, 170, 176, 183, 191).
Dự thảo cũng đề xuất bổ sung mới các nội dung: Về đầu tư cho quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trong thực hiện các thủ tục hành chính, dự thảo Luật bổ sung quy định ưu tiên phát triển nguồn lực, đầu tư cho cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, các nền tảng số phục vụ nghiệp vụ sở hữu trí tuệ, cơ sở dữ liệu chuyên ngành sở hữu trí tuệ, công cụ, trang thiết bị, tạo cơ chế thuận lợi cho cơ quan trực tiếp thực hiện chức năng quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ để giải quyết các khó khăn vướng mắc hiện nay đồng thời bảo đảm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội trong bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; bổ sung quy định để chuyển đổi số toàn diện hoạt động bảo hộ quyền SHTT (các Điều 8 và 12).
Về cơ chế tăng cường hậu kiểm trong thực hiện các thủ tục hành chính, dự thảo Luật bổ sung quy định làm rõ trách nhiệm của người nộp đơn về các thông tin khai trong đơn để chuyển sang cơ chế hậu kiểm; và thu hồi quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong một số trường hợp có bằng chứng về việc thông tin không trung thực (các Điều 49 và 100).
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đề xuất chuyển các quy định chi tiết về thủ tục xử lý đơn đăng ký từ Luật xuống Thông tư nhằm bảo đảm tính ổn định của Luật và tạo thuận lợi cho việc rà soát, sửa đổi các quy định về đăng ký, xác lập quyền SHTT theo hướng ngày càng đơn giản hơn (các Điều 52, 101, 102, 103, 104, 105, 106 và Điều 149).
Về nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, dự thảo đề xuất sửa đổi các quy định về thời hạn xử lý đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng theo hướng rút ngắn thời hạn thực hiện, thời hạn phản đối, thời hạn công bố đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, thời hạn thẩm định kết quả khảo nghiệm kỹ thuật đối với giống cây trồng để đẩy nhanh quá trình thẩm định đơn và đáp ứng yêu cầu của cam kết quốc tế, tạo điều kiện thúc đẩy nhanh việc thương mại giống cây trồng mới (các Điều 110, 112a, 119 và 178). Sửa đổi, bổ sung quy định về đơn đăng ký sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp nộp tại Việt Nam lấy làm cơ sở hưởng quyền ưu tiên khi đi đăng ký ra nước ngoài từ ngày được tiếp nhận để tạo thuận lợi cho việc đăng ký quyền tại nước ngoài (Điều 109).
Về nội dung phân quyền, phân cấp, dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung các nội dung tương ứng tại Luật SHTT bảo đảm thống nhất với các nội dung về phân cấp, phân quyền thực hiện các thủ tục hành chính cho địa phương (các Điều 147, 148 và 156).
Theo Báo Chính phủ
