Nội dung chính dự thảo Nghị định được xây dựng trên cơ sở kế thừa Nghị định số 29/2023/NĐ-CP và có sửa đổi, bổ sung một số nội dung. Trong đó, nội dung được sửa đổi tại Điều 2 của dự thảo là việc loại bỏ đối tượng tinh giản biên chế “dôi dư do sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện, xã” – nhóm đã được điều chỉnh tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67/2025/NĐ-CP). Sự điều chỉnh này tránh chồng chéo chính sách, bảo đảm tính thống nhất và rõ ràng trong áp dụng pháp luật.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng thay đối tượng "Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế, cán bộ, công chức, viên chức có 01 năm xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ và 01 năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp" (điểm đ khoản 1 Điều 2 Nghị định số 29/2023/NĐ-CP) bằng "Trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ" để bảo đảm phù hợp với quy định của dự thảo Luật Cán bộ, công chức năm 2024 sắp được ban hành (giải quyết cho thôi việc đối với công chức có 01 năm không hoàn thành nhiệm vụ).
Thay đối tượng "Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế mà trong từng năm đều có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định tại khoản 1 Điều 26 Luật Bảo hiểm xã hội, có xác nhận của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau theo quy định hiện hành của pháp luật" (điểm e khoản 1 Điều 2 Nghị định số 29/2023/NĐ-CP) bằng "Trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế mà có tổng số ngày nghỉ làm việc do ốm đau bằng hoặc cao hơn 300 ngày, có xác nhận của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau theo quy định hiện hành của pháp luật" để phù hợp với thực tiễn là trong 01 năm có số ngày nghỉ ốm đau nhiều (hơn 300 ngày) thì thuộc đối tượng phải tinh giản biên chế.
Ngoài ra, dự thảo cũng bỏ đối tượng "cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian bị kỷ luật nhưng chưa đến mức bị bãi nhiệm hoặc bị buộc thôi việc theo quy định của pháp luật tại thời điểm xét tinh giản biên chế, cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế, được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý".
Bộ Nội vụ lý giải việc bỏ này vì theo quy định pháp luật, những người bị kỷ luật sẽ bị đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ. Do vậy những đối tượng này thuộc đối tượng tinh giản biên chế.
Đối với người hoạt động không chuyên trách tại cấp xã, thôn, tổ dân phố, Dự thảo điều chỉnh thời điểm nghỉ sang “nghỉ ngay” thay vì “trong 12 tháng” để phù hợp với chủ trương chấm dứt cơ chế sử dụng lực lượng này theo Kết luận số 126-KL/TW.
