Dự thảo luật đề xuất các biện pháp duy trì mức sinh thay thế gồm:
- Định kỳ Chính phủ công bố tình trạng mức sinh để chính quyền địa phương xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp. Trường hợp mức sinh của một số địa phương xuống mức rất thấp, Chính phủ báo cáo, đề xuất với Quốc hội có biện pháp can thiệp kịp thời;
- Quy định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc cung cấp cho nam nữ trước khi kết hôn các kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản liên quan trực tiếp đến cuộc sống vợ chồng; chăm sóc, nuôi dạy con; củng cố giá trị mỗi gia đình nên có hai con, nuôi dạy con tốt và tư vấn, hướng dẫn các biện pháp dự phòng vô sinh.
Bên cạnh đó, dự thảo đã bổ sung khoản 1 Điều 139 Bộ Luật Lao động: “Trường hợp lao động nữ sinh con thứ 02 thì người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng”.
Dự thảo cũng đề xuất bổ sung khoản 13 Điều 76 Luật Nhà ở 2023 như sau: "Phụ nữ sinh đủ 02 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của Chính phủ".
Về việc kiểm soát lựa chọn giới tính thai nhi để bảo đảm cân bằng giới tính khi sinh theo quy luật sinh sản tự nhiên, dự thảo quy định:
- Định kỳ Chính phủ công bố các tỉnh, thành phố mất cân bằng giới tính khi sinh ở các mức rất cao, cao và ở mức cân bằng tự nhiên.
- Quy định các biện pháp truyền thông, vận động để thay đổi quan niệm, nhận thức của người dân về không lựa chọn giới tính thai nhi.
Ngoài ra, dự thảo luật đề xuất quy định các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số. Cụ thể, các biện pháp thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn như: Quy định các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến cơ sở có trách nhiệm thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; Khuyến khích nam, nữ thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn theo danh mục bệnh, tật do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành; Đối tượng chính sách, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và đối tượng có hoàn cảnh gia đình khó khăn được Nhà nước hỗ trợ thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn.
Về việc tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh, dự thảo quy định các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có chuyên khoa sản, nhi phải cung cấp dịch vụ tư vấn, sàng lọc trước sinh và sơ sinh; Khuyến khích các bà mẹ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán và điều trị trước sinh và sơ sinh theo danh mục bệnh do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành. Trừ trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thực hiện bắt buộc theo khoản 2 Điều 97 Luật Hôn nhân và gia đình; Đối tượng chính sách, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và đối tượng có hoàn cảnh gia đình khó khăn được Nhà nước hỗ trợ thực hiện tầm soát, chẩn đoán và điều trị trước sinh và sơ sinh.
