Chương trình giáo dục phổ thông mới chưa chắc triển khai vào năm 2019

Khẳng định trên được GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ mới (GDPTM) tại tọa đàm do Câu lạc bộ Café Số tổ chức với chủ đề "Chương trình giáo dục phổ thông mới có gì mới?" tại Hà Nội, sáng nay 15/9. Trước đó thông tin từ bộ GD&ĐT cho rằng, chương trình GDPTM sẽ bắt đầu được triển khai từ năm 2019.

Ông cho biết: "Theo dự kiến năm 2019 chương trình GDPT mới sẽ bắt đầu thông qua, hiện chúng tôi đã hoàn thành lấy ý kiến 25 hội đồng thẩm định và chuyển về bộ phận pháp chế xem xét, nếu không còn vướng mắc gì thì đến năm 2019 có thể thông qua.

Ngoài ra ngày 19/1 vừa qua bộ GD&ĐT cũng đã công bố dự thảo chương trình để lấy ý kiến các bên và ý kiến nhân dân. Nhưng để chắc chắn có thông qua được hay không, phải chờ tới cuối năm, Bộ trưởng bộ GD&ĐT sẽ có báo cáo cụ thể tình hình thực tế các địa phương, khi đó sẽ có câu trả lời chính xác".

Ông Thuyết cũng khẳng định về nội dung Chương trình thì hoàn toàn có thể yên tâm, tuy nhiên về SGK thì chưa chắc có thể viết xong trước năm học mới 2018-2019, bởi lẽ hiện Hội đồng thẩm định SGK vẫn chưa làm việc.

Hiện tại, đội ngũ giáo viên liệu đã đáp ứng kịp chương trình, khi thời gian còn rất ngắn, trong khi bộ phận không nhỏ giáo viên có tính thụ động, chậm đổi mới. Ông Thuyết cho hay: "Việc giáo viên thụ động là do cơ chế quản lý, mọi giáo viên đều có những sáng tạo nhất định. Hiện nay bộ GD&ĐT đã giao 8 trường ĐH Sư phạm đào tạo giáo viên, với những trường không có điều kiện cho giáo viên đi học, có thể cho các giáo viên cùng dạy với các môn tích hợp". 

"Nói là môn mới, môn tích hợp tuy nhiên vẫn là những kiến thức nền tảng có sự bổ sung cho phù hợp với thay đổi của thực tế hiện nay, chứ không có gì khó khăn", ông Thuyết thông tin thêm.

Chương trình chậm được triển khai, vị Tổng chủ biên cho rằng, vì còn nhiều vướng mắc tại các địa phương còn gặp nhiều khó khăn đặc biệt về cơ sở vật chất. "Khó khăn lớn nhất đó là lòng dân, nếu không có sự đồng thuận xã hội thì rất khó thực hiện”, ông nói.

Một trong những điểm nhấn trong chương trình GDPTM là chú trọng hướng nghiệp ở cấp học phổ thông. Tuy nhiên cũng nhiều ý kiến cho rằng đội ngũ giáo viên liệu có đáp ứng việc dạy nghề, hướng nghiệp. Vấn đề này GS.TS Thuyết cho biết: “Việc ứng dụng dạy nghề trong chương trình phổ thông cũng đã nhiều lần thực hiện nhưng không thành công.

Chương trình GDPTM sẽ cho học sinh có cái nhìn về bức tranh toàn cảnh của thị trường lao động, cho các em thấy mình nhận ra là thích nghề gì, để từ đó có lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. Nếu trực tiếp dạy nghề thì giáo viên không đáp ứng được và cũng không thể theo được các trung tâm dạy nghề”.

Trong cuộc họp thường vụ Quốc hội ngày 12/9 nhiều đại biểu phân tích, việc thực hiện chủ trương "một chương trình nhiều SGK còn nhiều điểm bất ổn. Có ý kiến cho rằng, sẽ mất đi sự thống nhất trong giáo dục toàn quốc, hay nảy sinh bất cập trong chọn SGK giữa các địa phương...

Ông Nguyễn Minh Thuyết khẳng định, bản thân rất bất ngờ với những đại biểu có ý kiến như trên "Vì nghị quyết 88 về quy định "một chương trình nhiều SGK" đã được Quốc hội ban hành. Thực tế chúng ta cũng đã từng dùng nhiều bộ SGK. Cụ thể, từ năm 1956 đã dùng nhiều bộ sách trong đó có sách tư nhân, từ 1970 mới không duy trì sách tư nhân, đến năm 2005 có 2 bộ sách (sách cơ bản và nâng cao), tôi thấy chất lượng tri thức khi duy trì nhiều bộ SGK cũng không có vấn đề gì".

GS.TS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, chủ trương dùng nhiều bộ SGK sẽ khơi được nguồn tài lực, trí lực trong xã hội, tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh về chất lượng giữa các nhà xuất bản.

Nhưng cũng nhiều ý kiến tại hội nghị cho rằng, khó đảm bảo sự “lành mạnh” giữa các nhà xuất bản. Chủ trương "một chương trình nhiều SGK", liệu có khó kiểm soát chất lượng.  Để bán được sách liệu sẽ xảy ra chuyện đi đêm với các Sở các trường, như vậy nếu sách không đạt học sinh là người phải chịu.

Về vấn đề này, ông Thuyết thừa nhận khó tránh khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhà xuất bản. “Tuy nhiên, nếu theo đúng chủ trương sẽ không có vấn đề gì. Chủ trương là trực tiếp cho các trường các thầy cô giảng dạy và phụ huynh xem, sự quyết định lựa chọn sách cho phù hợp phụ thuộc hoàn toàn vào các trường, sở GD&ĐT không có quyền quyết định”, vị Tổng chủ biên cho hay.

Tại hội thảo, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết cho biết, tổng số tiền cho đổi mới sách giáo khoa (SGK) là 144 tỷ đồng, tính ra chỉ bằng 180m chiều dài đường Kim Liên - Ô Chợ Dừa hay bằng 600m đường cao tốc Bắc-Nam.

Vị Tổng chủ biên cũng bác bỏ ý kiến cho rằng, những người thực hiện chương trình GDPTM là có tư lợi, ông khẳng định: "Số tiền trên là vay của Ngân hàng Thế giới (WB). Họ quản lý chặt chẽ và đề nghị trả lương cho những người làm chương trình, nên không có chuyện kê khai, làm hóa đơn khống được. Sản phẩm muốn làm như thế nào để ra được chương trình tốt là chuyện của chúng ta và họ cũng sẽ kiểm tra”.

Đặng Thủy