Ngày 9/11, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long trao tặng Bằng khen và thưởng 75 triệu đồng của UBND tỉnh cho đại đức Thích Đức Hiền (trụ trì chùa Phước An, huyện Trà Ôn) và ông Lê Văn Thông (ở huyện Tam Bình) vì có công phát hiện và giao nộp cổ vật tượng nữ thần Saraswati quý giá.
Trước đó, nhận được thông tin chùa Phước An đang lưu giữ một pho tượng cổ quý hiếm, ngày 15/3/2017, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long chỉ đạo Bảo tàng tỉnh đến để tìm hiểu về pho tượng này.
Theo đó, vào đầu năm 2015, trong lúc khai thác cát trên sông Cổ Chiên, ông Thông phát hiện pho tượng hình người phụ nữ cổ rất lạ nên mang đến tặng cho chùa Phước An. Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long sau đó đến tìm hiểu và vận động ông Thông cùng nhà chùa tự nguyện giao nộp cho nơi này quản lý.
Ngày 25/5/2017, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành lập Hội đồng thẩm định hiện vật gồm các chuyên gia có kinh nghiệm trong việc giám định cổ vật đến từ TP.HCM và tổ chức họp thẩm định để xác định giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, niên đại, chất liệu của hiện vật theo chỉ đạo của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch.
Kết quả, Hội đồng thẩm định thống nhất kết luận tên gọi là tượng nữ thần Saraswati, vợ của thần Brahma (tượng quý, lạ ở Đông Nam Á chưa tìm thấy); tượng có chiều cao 140cm, thân tượng cao 113cm; tượng được làm bằng đá sa thạch, có niên đại khoảng thế kỷ VI-VII, khung đỡ tượng hình chữ U rất chắc chắn; thân tượng bị gãy tay phải một đoạn; tay trái cầm bình Kendy tạo nước thánh mang ý nghĩa tạo mầm sống, mang đến sự tốt lành cho cư dân và rửa đi mọi tội lỗi (tương tự như ở Ấn Độ có nữ thần sông Hằng); bệ tượng bị vỡ một mảng…
Đặc biệt, Hội đồng thẩm định xác định tượng nữ thần trị giá 7,5 tỷ đồng.
Theo Sở Văn hóa tỉnh Vĩnh Long, việc tượng nữ thần Saraswati được tìm thấy ở sông Cổ Chiên là một tư liệu quý hiếm, góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử vùng đất Nam Bộ. Đồng thời, hiện vật đã phản ánh được sự hội tụ, kết tinh trong lịch sử ngoại giao giữa Việt Nam, Ấn Độ; góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử du nhập của văn hóa, tôn giáo Ấn Độ vào Việt Nam.
Saraswati là vị thần trong đạo Hindu của Ấn Độ, thần của tri thức, âm nhạc, nghệ thuật và thiên nhiên. Bà là một trong ba vị thần nữ (Tridevi) bao gồm Saraswati, Lakshmi và Parvati. Ba nữ thần cùng nhau hỗ trợ các nam thần Brahma, Vishnu và Shiva trong sự sáng tạo, duy trì sự sống và sự hủy diệt của vũ trụ.
H.A (TH)
