Trước đây chúng ta đã trải qua 3 làn sóng dịch COVID-19. Làn sóng đầu tiên do chủng virus nguyên phát từ Vũ Hán (Trung Quốc), có một số bệnh nhân nặng nhưng chưa có tử vong. Làn sóng thứ 2 ở Đà Nẵng vẫn với chủng virus đó nhưng bùng phát trong bệnh viện gây ra 35 ca tử vong ở những bệnh nhân rất nặng và có nhiều bệnh nền. Làn sóng thứ 3 ở Hải Dương với biến chủng Anh là chủ yếu, mặc dù số người mắc khá lớn nhưng hầu hết ở những người trẻ, số ca nặng không nhiều và không có ca tử vong.
Nhiều người cho rằng thường những người bệnh cao tuổi, có bệnh lý nền mới là đối tượng có nguy cơ tử vong cao của bệnh COVID- 19, còn người trẻ khỏe nếu mắc không đáng lo, chỉ triệu chứng nhẹ?
Về điều này, BS CKII. Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã có bài viết chia sẻ. Theo BS Cấp, người quá lớn tuổi có thể tự nhiên mất mà không do bệnh lý gì (chết già). Bởi vậy mà khi nhiễm COVID- 19 cộng thêm chết do bệnh lý thì tỷ lệ tử vong đương nhiên cao hơn người trẻ.
Hơn nữa, diễn biến COVID-19 ở người già cũng phức tạp và điều trị khó khăn hơn. So sánh giữa nguy cơ tử vong của các nhóm bệnh nhân khác nhau, các nhà thống kê thường dùng khái niệm tỷ xuất chênh (Odd Ratio- OR) để đo lường sự tác động của các yếu tố đến các nguy cơ mắc bệnh hay tử vong.
Thống kê trên 64.781 bệnh nhân mắc COVID-19 nặng tại 592 bệnh viện tại Mỹ năm 2020 cho thấy: Tỷ lệ tử vong chung ở các bệnh nhân mắc COVID-19 nặng khoảng 20.3%. So với nhóm 18-34 tuổi, nguy cơ tử vong của nhóm bệnh nhân trên 80 tuổi có tỷ xuất chênh OR=16.2. So với người khỏe mạnh, nhóm bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ tử vong cao hơn với tỷ xuất chênh OR=1.9. Tức là cứ 100 bệnh nhân nặng trẻ khỏe có khoảng 20 người tử vong, thì nhóm 100 bệnh nhân trên 80 tuổi sẽ tử vong khoảng 66 người. Cùng lứa tuổi, nhóm bình thường tử vong 20 người thì nhóm có bệnh tiểu đường sẽ tử vong cỡ độ 32 người.
Như vậy, khi nhiễm COVID-19, bất kỳ ai hay lứa tuổi nào đều có khả năng diễn biến nặng và có thể tử vong. Thực tế ngay từ đầu vụ dịch, tại Vũ Hán đã ghi nhận bác sĩ Lý Văn Lượng mới 34 tuổi vẫn tử vong. Sau đó, một loạt những người nổi tiếng khỏe mạnh như nữ cầu thủ Elham Sheikhi của Iran tử vong ở tuổi 23; lực sĩ Victor Luna ở Brazil qua đời vì COVID-19 ở tuổi 37; lực sĩ đa tài Dmitriy Stuzhuk ở Ukraina, một người không chịu tin rằng có bệnh COVID-19, đã qua đời vì chính bệnh này ở tuổi 33.
BS Cấp cho rằng, nguy cơ tử vong của bệnh nhân mắc COVID-19 phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết là cơ địa, tuổi tác, các bệnh lý kèm theo và khả năng miễn dịch giúp cơ thể chống đỡ bệnh tật. Thứ 2, phụ thuộc diễn biến, độc lực của chủng virus mắc phải. Thứ 3, phụ thuộc nhiều vào khả năng chẩn đoán, điều trị của các thầy thuốc, khả năng cung cấp về giường bệnh, nhân lực, oxy, thuốc men và trang bị hồi sức cấp cứu của hệ thống y tế… Thực tế, hiện tại ở Ấn Độ hệ thống y tế bị quá tải không thể đảm bảo được việc điều trị có hiệu quả.
Ở nước ta hiện đang đối mặt với làn sóng dịch bệnh thứ 4 với chủng virus chủ yếu là chủng Ấn Độ gây ra. Quy mô, tính chất phức tạp của đợt dịch này cao hơn các đợt dịch trước khi bùng phát cả trong bệnh viện – nơi có nhiều người bệnh nặng, nhiều bệnh lý nền, cả ở trong cộng đồng nhiều địa phương, cả ở khu công nghiệp lớn…
Đến nay, nước ta đã ghi nhận 2 ca tử vong đầu tiên trong đợt dịch Covid-19 thứ 4 và đang còn rất nhiều bệnh nhân nặng. Đặc điểm diễn biến bệnh do chủng virus mới này còn đang cần nghiên cứu tiếp. Nhưng để hạn chế tỷ lệ tử vong, chúng ta không chỉ lưu tâm đến nhóm bệnh nhân có tuổi, có bệnh nền mà còn phải đảm bảo việc điều trị tốt cho cả nhóm người trẻ khỏe. Điều đó đòi hỏi phải nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị ở tất cả các tuyến, ưu tiên nguồn lực, đảm bảo cung cấp đầy đủ thuốc, vật tư hóa chất và trang thiết bị phục vụ công tác khám và điều trị.
Điều đáng lưu ý hơn cả là mỗi người đều phải thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh như thực hiện thông điệp 5K của Bộ Y tế, tuân thủ các chỉ định cách ly giãn cách khi được yêu cầu để hạn chế số người mắc không vượt quá khả năng đáp ứng của hệ thống điều trị.
(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)
