Ngân hàng Nhà nước vừa có văn bản gửi các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (sau đây gọi là tổ chức tín dụng) về việc tăng cường biện pháp quản lý rủi ro khi nhận thế chấp tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất.
Theo đó, thời gian gần đây, Ngân hàng Nhà nước nhận được phản ánh của một số tổ chức tín dụng về việc các cơ quan có thẩm quyền thông báo hủy hoặc thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho cá nhân, hộ gia đình.
Trong đó bao gồm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tài sản bảo đảm đã được thế chấp cho khoản vay, do có vi phạm quy định tại Điều 64 Luật đất đai năm 2013, do cơ quan có thẩm quyền cấp không đúng quy định và một số lý do khác.
Việc hủy hoặc thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đang được sử dụng trong quan hệ thế chấp tại tổ chức tín dụng đã ảnh hưởng đến quyền xử lý tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng khi khách hàng vi phạm nghĩa vụ trả nợ, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh nợ xấu, nợ quá hạn.
Do vậy, để bảo đảm an toàn trong hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng, nhằm phòng ngừa, hạn chế rủi ro khi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị hủy,thu hồi, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu các tổ chức tín dụng nghiên cứu các quy định của pháp luật về đất đại có liên quan như: Luật đất đai năm 2013, Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật đất đai (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP)…
Qua đó, đánh giá đầy đủ rủi ro khi nhận thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất để kịp thời bổ sung, hoàn thiện các quy định nội bộ về cấp tín dụng cho khách hàng.
Đồng thời, các tổ chức tín dụng phải bảo đảm kiểm soát chặt các quy định nội bộ về cấp tín dụng cho khách hàng, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tối đa rủi ro khi nhận thế chấp tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất.
Cụ thể như, bổ sung các thỏa thuận, cam kết của khách hàng về biện pháp bảo đảm thay thế trong trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị hủy,thu hồi; trách nhiệm, nghĩa vụ của khách hàng thông báo cho tổ chức tín dụng khi phát sinh tình huống này; hoặc các biện pháp phòng ngừa rủi ro cần thiết khác.
Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, theo quy định tại Nghị định 43/2014/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung), Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo việc thu hồi đất cho người sử dụng đất và đăng trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.
Do đó, các tổ chức tín dụng cần thường xuyên tham khảo thông tin về việc thu hồi đất do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thông báo để có biện pháp xử lý phù hợp.
Đối với các trường hợp cơ quan có thẩm quyền thông báo hủy, thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định (không thông báo đủ số ngày, hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để cấp mới cho người sử dụng đất với lý do bị mất trong khi thực tế vẫn đang được lưu giữ tại tổ chức tín dụng…) thì các tổ chức tín dụng phải kịp thời phản ánh, có ý kiến với các cơ quan có thẩm quyền để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức tín dụng.
