Quyết định trên được Tổng thống Trump công bố tại cuộc họp báo ở Vườn Hồng Nhà Trắng sớm nay (30/5, giờ VN), viện dẫn cách xử lý đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) của WHO. Cũng theo ông, tổ chức này không có được những cải cách lớn cần thiết.
"Hôm nay, chúng tôi quyết định chấm dứt quan hệ với tổ chức này", hãng tin RT dẫn lời ông Trump thông báo trước các phóng viên và cho biết, tài trợ của Mỹ sẽ được rót vào các nỗ lực y tế công cộng khác.
Phát biểu với phóng viên, Tổng thống Trump nêu rõ: "Vì WHO không thể đưa ra những cải tổ cần thiết, ngày hôm nay, chúng tôi quyết định chấm dứt quan hệ với tổ chức này". Ông chủ Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ chuyển các khoản tài trợ đó cho các nhu cầu y tế công cộng cấp bách trên toàn cầu khác xứng đáng hơn.
Như vậy, bước đi này đã hiện thực hóa tuyên bố của Tổng thống Trump hôm 18/5 về việc Washington đóng băng hoạt động góp tài chính cho Tổ chức Y tế Thế giới và xem xét rút tư cách thành viên của Mỹ khỏi tổ chức này.
Trong bức thư gửi cho Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, đăng tải trên tài khoản Twitter, Tổng thống Trump nhấn mạnh: "Nếu WHO không cam kết tiến hành những cải thiện thực chất đáng kể trong vòng 30 ngày tới, tôi sẽ tạm thời đóng băng quỹ viện trợ của Mỹ dành cho WHO trong một thời gian dài và xem xét lại tư cách thành viên của chúng tôi tại tổ chức này".
Từ giữa tháng 4 vừa qua, Tổng thống Trump cũng đã yêu cầu Chính phủ Mỹ tạm ngừng đóng góp tài chính cho WHO, do cho rằng cách thức giải quyết đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 của tổ chức này chưa phù hợp. Ông chủ Nhà Trắng cũng tuyên bố sẽ sớm đưa ra quyết định về việc tài trợ cho WHO và nhà lãnh đạo này đã xem xét giảm mức tài trợ của Mỹ cho WHO xuống còn 40 triệu USD thay vì là nhà tài trợ lớn nhất như hiện tại với khoản tiền lên tới 450 triệu USD/năm (tương ứng khoảng 15% ngân sách của WHO).
Quyết định của Tổng thống Trump vấp phải sự phản đối dư luận, đặc biệt là phe Dân chủ tại Mỹ. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi gần đây cho rằng việc Chính phủ Mỹ chấm dứt tài trợ trong khi WHO đang dẫn dắt cuộc chiến toàn cầu chống đại dịch COVID-19 là "việc làm vô nghĩa". Bà khẳng định Mỹ chỉ có thể giành thắng lợi trong cuộc chiến chống dịch bệnh khi phối hợp với các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế.
Trong khi đó, Phòng Thương mại Mỹ đánh giá quyết định của Tổng thống Trump không phục vụ lợi ích cao nhất của đất nước. Hiệp hội Y khoa Mỹ cũng đánh giá đây là một bước đi nguy hiểm sai hướng, đồng thời hối thúc nhà lãnh đạo Mỹ xem xét lại vấn đề này.
Về phần mình, Tổng Giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus khẳng định WHO sẽ thúc đẩy một cuộc đánh giá độc lập về quy trình ứng phó với đại dịch COVID-19 của cơ quan này vào "thời điểm thích hợp sớm nhất". Ông đồng thời kêu gọi các bên tham gia đánh giá một cách minh bạch và có trách nhiệm, cho rằng quá trình đánh giá cần hội tụ trách nhiệm của các bên tham gia một cách thiện chí.
Ông Ghebreyesus cho rằng tất cả các quốc gia đều cần rút ra các bài học từ đại dịch lần này. Mỗi quốc gia, mỗi tổ chức đều phải đánh giá cách phản ứng và rút kinh nghiệm từ đó. WHO cam kết minh bạch, có trách nhiệm và không ngừng hoàn thiện.
