Trung tâm Chăm sóc và nuôi dưỡng người tâm thần Hà Nội tiền thân là Trại nuôi dưỡng người tâm thần, trong quá trình vận hành, qua nhiều lần thay đổi nhằm phù hợp với tình hình thực tiễn, ngày 31/12/2014, đơn vị có tên như hiện tại, nằm trên địa bàn xã Thụy An (huyện Ba Vì) theo Quyết định số 7322/QĐ-UBND của UBND Thành phố Hà Nội.
Hiện, Trung tâm có hơn 200 cán bộ làm việc tại 07 phòng chuyên môn, mỗi phòng, ban có chức năng, nhiệm vụ chuyên biệt phục vụ cho việc chăm sóc và quản lý 599 bệnh nhân tâm thần phân liệt diện khuyết tật đặc biệt nặng, bao gồm 565 bệnh nhân hưởng chế độ, 34 bệnh nhân dịch vụ tự nguyện.
Về mặt chuyên môn nghiệp vụ, đội ngũ cán bộ trung tâm đã xác định lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người bệnh tâm thần, người rối nhiễu tâm trí là một trong những lĩnh vực đặc biệt vất vả, khó khăn gặp nhiều trở ngại nhất. Trong khi đó, hoạt động này đa phần vẫn đang thiên về thực hiện các chế độ hỗ trợ của Nhà nước để duy trì chăm sóc, nuôi dưỡng, chưa có các phương pháp trợ giúp hiệu quả, phù hợp với thực tế để phục hồi chức năng cho bệnh nhân.
Nhận thấy tầm quan trọng của công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần, thời gian qua, đơn vị luôn nỗ lực vận dụng và tiến hành triển khai đồng bộ các mô hình, giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng kết hợp với điều trị duy trì và hoạt động công tác xã hội để can thiệp, hỗ trợ phục hồi toàn diện cho người bệnh tâm thần phân liệt.
Theo đó, Trung tâm đã triển khai toàn diện công tác quản lý trường hợp, kết hợp thực hiện mô hình trợ giúp nhóm phục hồi thể lực, trí lực cho người bệnh với nhiều hoạt động đa dạng thu hút nhiều bệnh nhân tham gia. Từ việc trợ giúp một nhóm đối tượng nhằm phục hồi khả năng sinh hoạt bình thường như đánh răng, rửa mặt, mắc màn khi đi ngủ, tự gập chăn màn, quần áo, tư trang đến nay, đã nhân rộng số bệnh nhân tự phục vụ trong sinh hoạt hàng ngày chiếm đến 80% đối tượng toàn Trung tâm.
Đây là thành công lớn trong việc xóa bỏ tư tưởng của cán bộ cho rằng bệnh nhân không làm được hoặc sử dụng những vật dụng như bàn chải đánh răng, dây màn làm vật dụng tự sát.
Cùng với đó, Ban Giám đốc Trung tâm đã tích cực tìm kiếm việc làm, trợ giúp bệnh nhân tham gia lao động trị liệu. Từ tháng 3/2017, khi triển khai tổ chức thí điểm tạo việc làm cho bệnh nhân, đến nay, đơn vị đã tổ chức được 04 nghề (vàng mã, lắp link kiện điện, may công nghiệp, đan lát) cho gần 200 bệnh nhân; tổ chức cho 60 bệnh nhân tham gia trồng rau và chăn nuôi lợn, đơn vị bồi dưỡng bằng hiện vật tương đương 200.000đ/người/tháng.
Mức thu nhập từ làm nghề và tổ chức lao động cho bệnh nhân không lớn nhưng từ công việc phù hợp với năng lực và sức khỏe bệnh nhân đã chứng minh rõ ràng về cơ hội phục hồi khả năng lao động cho người bệnh. Đặc biệt, từ hoạt động lao động sản xuất đơn vị đã đáp ứng thừa về nhu cầu thực phẩm, rau xanh phục vụ bữa ăn bệnh nhân, nâng cao chất lượng đời sống sinh hoạt của toàn đơn vị.
Trong năm 2018, triển khai Đề án thí điểm “Xây dựng mô hình phòng và trị liệu rối nhiễu tâm trí tại Trung tâm”, cùng với việc phổ biến, tuyên truyền nội dung, đơn vị đã tổ chức khảo sát 9.000 đối tượng trên địa bàn 07 huyện, thị xã qua đó tiến hành sàng lọc đối tượng và nhu cầu về trợ giúp xã hội theo mô hình dịch vụ.
Thực hiện đề án trong giai đoạn 2018 – 2020 sẽ có nhiều mô hình, hoạt động trợ giúp được xây dựng, dự kiến khi có các cơ chế cụ thể về khung giá dịch vụ đơn vị sẽ triển khai trợ giúp luân phiên tại cộng đồng cho khoảng từ 300 - 400 người rối nhiễu tâm trí/năm.
Ngoài các mô hình, giải pháp nêu trên đơn vị kết hợp đẩy mạnh chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng bệnh nhân, quyết liệt trong công tác vệ sinh môi trường, đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao cho người bệnh cùng với thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ cũng như nâng cao chất lượng khám và điều trị, chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.
Trung tâm trở thành nơi khơi nguồn cảm thông, chia sẻ, chăm sóc, nuôi dưỡng và phục hồi chức năng cho người bệnh tâm thần mãn tính của Thủ đô, là môi trường nuôi dưỡng “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi” với phong cách làm việc “văn minh, chuyên nghiệp, thân thiện”, là địa chỉ đáng tin cậy cho tất cả mọi người gửi gắm người thân của mình vào nuôi dưỡng tại đây.
Cùng với sự thay đổi toàn diện về cơ cấu bên chính quyền thì các tổ chức chính trị tại Trung tâm cũng thay đổi và nâng cấp đã tạo sự chuyến biến lớn trong hoạt động của các tổ chức, công tác lãnh, chỉ đạo được sâu sát, hiệu quả và đi vào chiều sâu hơn. Đặc biệt là tổ chức với các hoạt động thi đua sôi nổi, đa dạng với nhiều hình thức phong phú: Đoàn thanh niên với các hoạt động tọa đàm về học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, hoạt động thăm hỏi, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam Anh hùng, ủng hộ Quỹ Vì người nghèo, đồng bào thiên tai lũ lụt, các hoạt động nâng cao đời sống tinh thần cho người bệnh; Công đoàn với các hoạt động thăm hỏi cán bộ ốm đau, các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao cho cán bộ, các bài viết người tốt - việc tốt, viết về Bác Hồ…
Tất cả các hoạt động đó đã và đang nâng cao đời sống tinh thần và thúc đẩy tinh thần làm việc của cán bộ, đẩy mạnh thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị tại Trung tâm.
35 năm trưởng thành và phát triển với một đơn vị đặc thù gắn với việc thực hiện chính sách xã hội, Trung tâm Chăm sóc và nuôi dưỡng người tâm thần Hà Nội đã nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Thành phố Hà Nội, ngành Lao động – Thương binh và Xã hội Hà Nội, đặc biệt là sự cống hiến tận tâm, không ngừng nghỉ của đội ngũ các thế hệ cán bộ, công nhân viên chức, người lao động cho công tác xã hội.
Hơn tất cả, chính những nỗ lực vươn lên không đầu hàng bệnh tật, số phận của người bệnh đã góp phần tiếp thêm ngọn lửa, truyền cảm hứng cho những người đang mang trong mình trách nhiệm cao cả gìn giữ, xây dựng ngôi nhà chung – Nơi mà ở đó tình người sẽ luôn còn mãi.
Kết quả nêu trên còn rất khiêm tốn nhưng là tiền đề vững chắc cho việc triển khai các hoạt động trợ giúp cho người bệnh tâm thần, người rối nhiễu tâm trí ngoài cộng đồng, mở thêm hướng mới cho công tác cung cấp dịch vụ xã hội đáp ứng nhu cầu rất lớn của xã hội.
Với thành tích đó, Trung tâm đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng 2, hạng 3; 01 lần được tặng Bằng khen Thủ tướng; 02 lần được tặng cờ thi đua xuất sắc; 13 lần được các Bộ, ngành Trung ương và UBND Thành phố tặng Bằng khen và nhiều danh hiệu cao quý khác của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương trú đóng.
Xác định chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn nhưng với kinh nghiệm và bản lĩnh đã được tôi luyện, tích lũy qua gần 40 năm, thế hệ cán bộ hiện tại đã kế thừa, phát huy truyền thống vững chắc, tiếp tục quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức để trở thành đơn vị “Điển hình - tiên tiến - kiểu mẫu” trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe người tâm thần, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được UBND Thành phố, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội cùng nhân dân thành phố tin tưởng giao cho.
