Chiều ngày 26/6, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra về các sai pham về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2, TP.HCM).
Theo đó, UBND TP.HCM đã có nhiều vi phạm trong việc định giá đất thấp, cụ thể là 26 triệu đồng/m2 (thấp hơn 50% so với giá các sở ngành đã đề xuất) để làm vốn đối ứng cho các dự án BT, giúp các doanh nghiệp hưởng lợi do chênh lệch giá đất lớn.
Đối với các dự án BT hạ tầng, dự án BT 4 tuyến đường chính được phê duyệt tổng mức đầu tư hơn 12.182 tỷ đồng, Thanh tra Chính phủ phát hiện có các khoản phê duyệt không đúng quy định. Số tiền sai phạm lên tới hơn 1.519 tỷ đồng.
Còn dự án BT cầu Thủ Thiêm 2 cũng bị phát hiện các khoản chi gần 253 tỷ đồng không đúng quy định. Dự án hạ tầng BT khu dân cư phía Bắc, chi không đúng quy định gần 412 tỷ đồng.
Đối với các dự án đối ứng với dự án BT, Thanh tra Chính phủ kết luận, UBND TP.HCM đã chấp thuận sử dụng quỹ đất sạch trong khu đô thị mới Thủ Thiêm để cân đối, thanh toán cho các dự án mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu chọn nhà đầu tư. Các quyết định này là không đúng quy định pháp luật của Nhà nước.
Trong đó, UBND TP.HCM đã chấp thuận ký và thanh lý hợp đồng số 09/HĐ-BQL-KH ngày 28/12/2011 (giao đất có tiền sử dụng đất). Sau đó, chính quyền chỉ định nhà đầu tư dự án BT 4 tuyến đường chính, cho phép sử dụng giá trị tiền sử dụng đất trên để thanh toán đối ứng là không đúng quy định. Vì vậy, giá trị quyền sử dụng đất khu II bị giảm so với giá trị đã được xác định. UBND TP.HCM phê duyệt sai hơn 2.400 tỷ đồng.
Ngoài ra, công tác xác định giá trị quyền sử dụng đất các khu đất đối ứng để thanh toán hợp đồng BT là hơn 12.490 tỷ đồng cũng là sai phạm bị nêu ra trong kết luận. Hậu quả là mức chênh lệch giảm 3.901 tỷ đồng so với giá trị đã được UBND TP.HCM thẩm định, phê duyệt trước đó, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Việc UBND TP.HCM đề nghị để được Thủ tướng chấp thuận bổ sung dự án mới vào hợp đồng BT đã ký với các chủ đầu tư khi chưa có dự án đầu tư được phê duyệt, chưa tính toán, thẩm định, phê duyệt tiền sử dụng đất cũng là không đúng quy định.
Trên cơ sở những sai phạm này, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo thực hiện xử lý một số nội dung về kinh tế. Theo đó UBND TP Hồ Chí Minh thực hiện thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách Nhà nước không đúng quy định đã đầu tư cho khu đô thị mới Thủ Thiêm tính đến thời điểm 30/9/2018 là 26.315. 905 triệu đồng. Ngoài ra, UBND TP Hồ Chí Minh cũng cần sớm có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ số tiền hơn 4. 200 tỷ đồng đầu tư cho Thủ Thiêm. Toàn bộ số tiền hơn 4.200 tỷ đồng này đều được vay từ các ngân hàng.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị UBND TP Hố Chí Minh nghiên cứu các phương án khai thác quỹ đất còn lại trong khu Thủ Thiêm, tính lại tiền sử dụng đất của các dự án đã giao cho nhà đầu tư; đảm bảo không gây thất thoát tài sản Nhà nước và khắc phục tình trạng mất cân đối khi tiến hành đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm.
UBND TP phải thu hồi cho ngân sách Nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là hơn 1.800 tỷ lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng giao Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán, xác định lại tổng mức đầu tư và giá trị tiền sử dụng đất theo giá thị trường và quy định của pháp luật nhằm tránh thất thoát tiền của nhà nước. Trong đó, có khoản chênh lệch giảm giữa các quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho dự án BT 4 tuyến đường chính thiếu căn cứ và chưa đúng quy định hơn 3.900 tỉ đồng.
Thanh tra Chính phủ cũng nhấn mạnh trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế gây thiệt hại tài sản nhà nước trước ngày 31/12/2019 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
