Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 25 bị can trong vụ án Buôn lậu xảy ra tại cửa khẩu Lao Bảo (tỉnh Quảng Trị), Công ty vàng bạc Phú Quý và các đơn vị liên quan.
Trong đó, đối tượng Nguyễn Thị Hóa (53 tuổi, ở Quảng Trị), Nguyễn Thị Gái (55 tuổi, em chồng của Hóa, ở Quảng Trị) và 21 người khác bị đề nghị truy tố về tội Buôn lậu. Còn 2 đối tượng Lê Xuân Tùng (45 tuổi, ở Hà Nội) – cựu Giám đốc Công ty đầu tư vàng Phú Quý và Lê Thúy Quỳnh (46 tuổi, ở Hà Nội) – kế toán trưởng Công ty đầu tư vàng Phú Quý cùng bị đề nghị truy tố về tội Trốn thuế.
Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng đã kê biên 36 bất động sản của các bị can, gồm 21 nhà đất của Nguyễn Thị Hóa (có 15 thửa ở Quảng Trị và 6 thửa ở Đà Nẵng). Còn bị can Nguyễn Thị Gái cũng bị kê biên 5 bất động sản tại Quảng Trị.
Theo kết luận điều tra, đầu năm 2022, Trần Anh Sơn - quản lý tiệm vàng Minh Hưng; Nguyễn Thị Vân - quản lý tiệm vàng Kim Linh; Đặng Văn Định - chủ tiệm vàng Minh Phúc; Trần Công Quán - chủ tiệm vàng Nhật Vượng; Đàm Anh Tuấn - chủ tiệm vàng Tuấn Quang; Nguyễn Khắc Bồng và Lê Minh Tuân - chủ tiệm vàng Tuân Đức (cùng ở Hà Nội) có nhu cầu mua vàng nguyên liệu để chế tác và kinh doanh.
Những đối tượng này biết Hóa có thể cung cấp vàng nguyên liệu dạng thỏi từ Lào nên đã liên hệ và đặt mua. Từ đơn đặt hàng của chủ 6 tiệm vàng nói trên, Hóa cùng Gái đã thiết lập, điều hành đường dây buôn lậu vàng với nhiều đối tượng tham gia theo từng công đoạn, được tổ chức chặt chẽ từ khâu mua, vận chuyển đến tiêu thụ.
Cụ thể, sau khi các tiệm vàng thông báo đặt hàng, Hóa liên hệ với đối tượng tên Thoong Nhã (ở Viêng Chăn, Lào) để đặt mua vàng, đồng thời thống nhất giao nhận hàng bằng 1 trong 2 phương thức.
Phương thức thứ nhất áp dụng từ đầu năm 2022 đến tháng 5/2023. Thoong Nhã thuê các đối tượng người Lào có thể nói tiếng Việt Nam, lái ô tô biển số Lào vận chuyển vàng vào Việt Nam qua cửa khẩu Lao Bảo. Sau đó, vàng được giao cho Hóa tại khu vực bờ hồ trước cửa nhà Hóa ở thị trấn Lao Bảo, mỗi lần từ 5-10 kg vàng. Nhóm giao hàng sẽ nhận tiền thanh toán rồi mang về Lào cho Thoong Nhã. Với phương thức này, lực lượng chức năng chưa xác định được cụ thể số lượng vàng lậu.
Phương thức thứ 2 được triển khai từ khoảng tháng 5/2023. Theo đó, Thoong Nhã không nhận vận chuyển vàng nữa nên Hóa phải tự sang Viêng Chăn để nhận vàng từ Thoong Nhã rồi đưa về Việt Nam. Trước khi đi, Hóa sẽ gửi USD sang Lào cho một đối tượng tên È ở gần biên giới.
Sau đó, nhiều bị can là người trong gia đình Hóa sẽ đi xe máy sang Lào, nhận USD từ È rồi bắt xe khách đến nhà Thoong Nhã tại Viêng Chăn để trả USD, thanh toán tiền mua vàng và mang về cho È. Mỗi người sẽ được trả công 5 triệu đồng/chuyến.
Để đưa vàng về Việt Nam, Hóa lợi dụng chính sách là cư dân biên giới chỉ cần sử dụng CCCD hoặc CMND sẽ có thể đi qua cửa khẩu. Nhóm đối tượng đi xe máy hoặc xe đạp điện qua cửa khẩu Lao Bảo sang nhà È, nhận vàng thỏi được bọc vào túi nilon màu đen. Vàng lậu sau đó được buộc vào bụng hoặc cất giấu ở trong thắt lưng quần phía trước bụng.
Các đối tượng còn mua kèm các loại hàng hóa như sữa, nước lọc, mì tôm, lạp xưởng... để mang về, tránh bị bộ đội biên phòng phát hiện khi đi qua cửa khẩu. Mỗi người sẽ mang một thỏi nặng 1kg trong mỗi lần chuyển lậu và được trả công 200.000 đồng/chuyến.
Theo cơ quan điều tra, với phương thức như trên, các đối tượng đã vận chuyển từ Lào về Việt Nam 310kg vàng với tổng trị giá hơn 454 tỷ đồng. Trong đó, Hóa hưởng lợi bất chính 310 triệu đồng.
Ngày 14/6/2023, công an tiến hành khám xét khẩn cấp đối với 21 đối tượng tại 29 địa điểm ở Hà Nội và Quảng Trị, phát hiện và tạm giữ hơn 8,4 tỷ đồng, 4,2 triệu USD, 36 thỏi vàng… Công an cũng bắt quả tang 3 bị can trong đường dây đang giao tổng cộng 21kg vàng lậu cho các tiệm vàng ở Hà Nội.
Mở rộng điều tra vụ án, công an xác định, Lê Xuân Tùng và Lê Thúy Quỳnh có hành vi lập nhiều hệ thống sổ sách kế toán tại Công ty đầu tư vàng Phú Quý, trốn hơn 6 tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp.
