Những ngày gần đây thông tin về vụ một nữ sinh bị nhóm bạn đánh hội đồng, lột đồ gây xôn xao dư luận. Hình ảnh ghi lại, em N.T.H.Y. (học sinh lớp 9 trường THCS Phù Ủng, huyện Ân Thi, Hưng Yên) bị nhóm bạn tát, đạp liên tiếp vào đầu. Theo nhiều học sinh cho biết, đây không phải lần đầu tiên em bị bạn bè hành hạ như vậy. Sau khi xảy ra vụ việc, nạn nhân bất ổn về tâm lý nên được gia đình đưa vào Bệnh viện Tâm thần kinh Hưng Yên điều trị.
Trước diễn biến của sự việc trên, luật sư Nguyễn Anh Thơm – Trưởng VPLS Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) nêu quan điểm pháp lý về vụ việc như sau:
Hiến pháp nước ta quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm” (Điều 20, Hiến pháp 2013).
Trong đó: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; được tham gia vào các vấn đề về trẻ em. Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em”.
Luật trẻ em 2016 cũng quy định: “Trẻ em là người dưới 16 tuổi, có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc làm tổn hại đến sự phát triển toàn diện của trẻ em”.
Xét trong vụ việc này thấy, hành vi của 5 nữ sinh tham gia lột quần áo, đánh đập dã man em N.T.H.Y ngay trước sự chứng kiến của nhiều người đã xâm hại đến 2 khách thể Bộ luật hình sự điều chỉnh, đó là sức khỏe và danh dự nhân phẩm của người khác. Hành vi phạm tội của 5 nữ sinh đã có dấu hiệu phạm tội Cố ý gây thương tích và tội Làm nhục người khác. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 134, BLHS và Điều 155, BLHS 2015.
Tuy nhiên, vụ việc này xảy ra trong nhà trường giữa các nữ sinh cùng lớp học. Các nữ sinh học lớp 9 đều trong lứa tuổi trẻ em dưới 16 tuổi. Do đó sự phát triển tâm sinh lý trẻ em ở lứa tuổi này chưa hoàn thiện, nhận thức pháp luật còn rất hạn chế. Do đó Bộ luật hình sự 2015 đã quy định về nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội, đặc biệt là trẻ em lứa tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm về những loại tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.
Cụ thể, Điều 12, BLHS năm 2015 quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:
“1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này”.
Như vậy, nếu có căn cứ xác định 5 nữ sinh tham gia đánh, lột đồ bạn học mà chưa đủ 16 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155, BLHS 2015 (tội ít nghiêm trọng với hình phạt cao nhất theo Khoản 2 chỉ đến 02 năm tù giam).
Đối với tội Cố ý gây thương tích theo Điều 134, BLHS 2015, 05 nữ sinh nếu dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm về tội rất nghiêm trọng (có khung hình phạt từ 7 đến 15 năm) tương ứng với Khoản 3 hoặc khoản 4, Điều 134, BLHS. Nghĩa là hành vi gây thương tích cho nữ sinh N.T. H.Y phải có tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên thì mới có thể xử lý hình sự cả 05 nữ sinh này.
Luật sư Thơm cũng cho biết thêm, trong trường hợp không có căn cứ xử lý hình sự thì hành vi của 5 nữ sinh cũng cần thiết phải xử lý bằng biện pháp hành chính. Cụ thể, căn cứ Điều 5, Luật xử phạt vi phạm hành chính quy định đối tượng bị xử lý vi phạm hành chính “Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính”
Điều 22, Luật xử phạt vi phạm hành chính quy định “Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản”.
“Ngoài trách nhiệm trước pháp luật, gia đình 05 nữ sinh phải có trách nhiệm bồi thường toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, tổn thất tinh thần cho người bị hại theo quy định của Bộ luật dân sự”, luật sư Thơm cho biết.
H.A (TH)
