Ngày 17/10, Bộ Công an công bố dự thảo báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong dự án Luật Cư trú (sửa đổi) để lấy ý kiến đóng góp trong 2 tháng.
Theo đó, việc bãi bỏ quản lý dân cư bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là một trong 4 nhóm chính sách được đánh giá tác động lần này.
Quản lý bằng mã số định danh tiết kiệm 300 tỷ đồng làm sổ bảo hiểm
Trong dự thảo, Bộ Công an đưa ra hai phương án: giữ nguyên hình thức quản lý hộ khẩu như hiện nay hay bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy mà thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Với phương án một, Bộ Công an sẽ không phải sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành quy định về thủ tục hành chính có liên quan tới giấy tờ công dân. Nhà nước không phải bảo đảm kinh phí để sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật này.
Tuy nhiên, người dân vẫn phải mất thời gian, công sức, chi phí liên quan tới sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi tham gia các giao dịch hoặc thực hiện các thủ tục hành chính có yêu cầu phải xuất trình. Nhà nước vẫn phải duy trì các bộ phận quản lý chuyên trách ở nhiều cấp để thực hiện các công đoạn quản lý sổ hộ khẩu, sổ tạm trú như lập tờ khai, thống kê, lập biểu mẫu...
Với phương án quản lý dân cư thông qua số định danh cá nhân, Bộ Công an cho rằng đây là xu thế tất yếu để hướng tới Chính phủ điện tử. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cư trú sẽ đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí người dân, doanh nghiệp đang phải chi trả.
Ngoài ra, sử dụng mã số định danh cá nhân kết nối từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ làm giảm giấy tờ. Khi làm thủ tục, người dân chỉ cần mang theo thẻ căn cước hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân.
Theo Bộ Công an, khi ứng dụng công nghệ thông tin (cập nhật thông tin cá nhân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư) vào giải quyết thủ tục hành chính sẽ giúp giảm chi phí ước tính khoảng 1.600 tỷ đồng mỗi năm từ việc công dân không phải khai nhiều lần các thông tin cơ bản của mình; không phải thực hiện việc sao, chụp hoặc thực hiện thủ tục hành chính chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ công dân như trước đây.
Giải pháp này cũng góp phần kết nối, chia sẻ thông tin dân cư giữa các ngành, lĩnh vực đời sống; là nền tảng để phát triển và sử dụng thẻ công dân điện tử.
Nếu có số định danh cá nhân thì bảo hiểm xã hội lấy số đó làm căn cứ để cấp. Hiện nay, việc nhập dữ liệu bảo hiểm mới phải trả 10.000 đồng/tờ khai. Nếu 30 triệu người phải cấp mới thì sẽ tiêu tốn khoảng 300 tỷ đồng. Điều này gây lãng phí rất lớn.
Tuy nhiên, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là dự án quy mô lớn, tính chất phức tạp, phạm vi triển khai rộng khắp từ trung ương tới địa phương có vốn đầu tư hơn 3.300 tỷ đồng. Trong điều kiện ngân sách nhà nước còn hạn chế, vấn đề vốn cho dự án được xem là một trong những tác động tiêu cực.
Năm 2020 sẽ là năm quản lý bằng sổ định danh
Trong Dự thảo, Bộ Công an cho biết việc triển khai dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã đạt được một số kết quả bước đầu như: hoàn thiện khung pháp lý cho việc triển khai dự án; đã xây dựng hạ tầng Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư tại Hà Nội và TP HCM; tổ chức cấp hơn 8 triệu số định danh cá nhân tại 16 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông qua công tác cấp căn cước công dân và phối hợp với Bộ Tư pháp cấp hơn 900.000 số định danh cá nhân cho trẻ em mới sinh tại 18 địa phương.
Bộ Công an cho rằng giải pháp quản lý dân cư thông qua số định danh cá nhân (giải pháp 2) để thay thế sổ hộ khẩu và sổ tạm trú là phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Yêu cầu về chuẩn hóa một mã số để cấp cho mỗi công dân và điện tử hóa các thông tin về công dân là nhu cầu tất yếu trong công tác quản lý nhà nước về dân cư.
Ngoài ra, ngành công an đang lưu trữ, khai thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống tàng thư chứng minh nhân dân với hơn 60 triệu người và hệ thống tàng thư hộ khẩu với hơn 80 triệu nhân khẩu.
Với thông tin, tài liệu sẵn có cùng các dữ liệu chuyên ngành khác là nguồn quan trọng để cung cấp cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Bộ Công an đánh giá có thể tiết kiệm được chi phí và rút ngắn thời gian xây dựng cơ sở dữ liệu này.
"Vì thế việc triển khai đồng bộ xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trên toàn quốc theo lộ trình đến năm 2020 là khả thi", dự thảo của Bộ Công an nêu.
H.a (TH)
