Mới đây, Ủy ban Tư pháp đã họp phiên toàn thể cho ý kiến thẩm tra về dự án luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi) trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) tại phiên họp lần thứ 22 tới đây.
Trong phiên họp, Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) trên cơ sở ý kiến các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) với các nội dung bao gồm: mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật ra khu vực ngoài nhà nước; đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập; cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập; công khai bản kê khai tài sản, thu nhập; minh bạch và kiểm soát tài sản, thu nhập; xử lý hành vi tham nhũng được phát hiện qua hoạt động thanh tra, kiểm toán...
Cụ thể, dự thảo Luật do Thanh tra Chính phủ xây dựng quy định, qua xác minh, nếu cơ quan chức năng kết luận tài sản, thu nhập thực tế của cán bộ, công chức, viên chức lớn hơn tài sản, thu thập đã kê khai hoặc việc giải trình về tài sản, thu nhập tăng thêm không hợp lý thì cơ quan thuế sẽ xem xét thực hiện việc truy thu thuế thu nhập cá nhân với thuế suất 45%.
"Người bị truy thu thuế có quyền khiếu nại đến cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập; trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại thì có quyền khởi kiện ra tòa án" Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết.
Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường, ý kiến của nhóm nghiên cứu của Uỷ ban cho biết đối với tài sản mà người sở hữu có được một cách bất thường, không giải trình được hoặc giải trình không hợp lý về nguồn gốc hợp pháp, đến nay vẫn chưa có quy định xử lý, trong khi đây là những tài sản tiềm ẩn nguy cơ có nguồn gốc từ tham nhũng, vi phạm pháp luật. Do đó, nhóm nghiên cứu cho rằng việc dự thảo luật bổ sung quy định xử lý đối với các loại tài sản này là rất cần thiết.
Tuy nhiên, về nội dung cụ thể của quy định nêu trên, một số ý kiến của Nhóm nghiên cứu thuộc Ủy ban Tư pháp cho rằng, luật định chung một hình thức xử lý cho tất cả các trường hợp kê khai không trung thực; tài sản, thu nhập tăng thêm không được giải trình một cách hợp lý là chưa phù hợp.
Nhóm này nêu lý do, trong thực tế, tài sản, thu nhập này có thể phân thành ba loại gồm tài sản, thu nhập kê khai không trung thực nhưng chứng minh được nguồn gốc hợp pháp; tài sản, thu nhập kê khai không trung thực nhưng không giải trình được, giải trình không hợp lý về nguồn gốc; và tài sản, thu nhập có kê khai nhưng không giải trình được, giải trình không hợp lý về nguồn gốc.
"Các trường hợp nêu trên có tính chất, mức độ vi phạm khác nhau nên cần có cách xử lý khác nhau", ông Cường nói.
Ông Cường cũng cho hay, nhiều ý kiến tán thành với việc xử lý thông qua thu thuế thu nhập cá nhân đối với tài sản, thu nhập không giải trình được một cách hợp lý ở mức 45% với lập luận như báo cáo giải trình, tiếp thu của Chính phủ. Đồng thời tán thành quy định, việc thu thuế không loại trừ việc xử lý trách nhiệm hình sự hoặc tịch thu tài sản, nếu sau đó lại chứng minh được tài sản là bất hợp pháp, do phạm tội mà có.
Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng mối quan hệ giữa nhà nước với cán bộ, công chức, viên chức trong kiểm soát tài sản, thu nhập là mối quan hệ hành chính nên đối với tài sản không giải trình được, giải trình không hợp lý về nguồn gốc thì có thể áp dụng chế tài của nhà nước theo hướng tài sản bị tịch thu một phần. Theo ý kiến này, việc truy thu thuế thu nhập cá nhân là không đúng với bản chất của sắc thuế này, đồng thời sẽ không rõ là trong trường hợp này có tiếp tục xử lý về hành vi trốn thuế hay không.
P.V (Tổng hợp)
