Ngày 30/6/2022 tại Hà Nội, Trung tâm Dịch vụ và Tổ chức Sự kiện, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng (CECR) tổ chức lễ ra mắt cuốn ấn phẩm truyền thông “An Ninh Nước: Khái Niệm, Nội Hàm và Cách Tiếp Cận”, hoạt động nằm trong khuôn khổ dự án Chung tay Hành động Bảo vệ Nguồn nước do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ.
Buổi lễ có sự tham dự Bà Đoàn Thị Minh Phượng, Giám đốc Trung tâm dịch vụ và Tổ chức sự kiện, ông Nguyễn Khắc Hùng- Giám đốc Trung tâm nghiên cứu môi trường và cộng đồng và ông Nguyễn Đức Dương đại diện cơ quan Phát triển quốc tế Hoa kỳ (USAID), diện Cục quản lý tài nguyên nước, Cục Biến đổi khí hậu, Vụ Thi đua và khen thưởng- Bộ Tài nguyên và Môi trường; cùng đại điện một số cơ quan báo chí truyền thông …
Cuốn ấn phẩm “An ninh nước: Khái niệm, nội hàm và cách tiếp cận” được xây dựng nhằm thống nhất tên gọi, khái niệm về an ninh nước ở Việt Nam. Đề xuất thống nhất tên gọi (trong các văn bản pháp luật) là an ninh nước, với khái niệm như sau: “An ninh nước là khả năng bảo đảm về số lượng, chất lượng nước cho con người, các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, môi trường trong các điều kiện bình thường, bất lợi, khẩn cấp và bảo đảm thích ứng với các thảm họa, tác hại liên quan đến nước”.
Nội dung cuốn ấn phẩm này được xây dựng dựa trên việc nghiên cứu các khái niệm về an ninh nước đang được sử dụng trên thế giới, cũng như ra soát các nghiên cứu liên quan trong nước và quốc tế; và có sự tham vấn ý kiến chuyên gia của các cơ quan liên quan.
Cuốn sổ tay gồm bảy phần:
Phần I: Lịch sử nghiên cứu an ninh nước
Phần II: Khái niệm, nội hàm và cách tiếp cận an ninh nước
Phần III: Vấn đề an ninh nước toàn cầu
Phần IV: Vấn đề an ninh nước tại Việt Nam
Phần V: Kinh nghiệm đảm bảo an ninh nước của một số quốc gia
Phần VI: Quan điểm, giải pháp bảo đảm an ninh nước tại Việt Nam
Phần VII: Một số giải pháp đảm bảo an ninh nước.
Cuốn sổ tay sẽ là một cuốn tài liệu tham khảo, làm rõ tên gọi, khái niệm về “An ninh nước”, giúp các cơ quan quản lý và các tổ chức, cá nhân, đơn vị truyền thông có thêm những đánh giá cụ thể hơn về vấn đề an ninh nước, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, thay đổi nhận thức, cùng tham gia đóng góp ý kiến để xây dựng chính sách trong lĩnh vực an ninh nước, từ đó, đẩy mạnh công tác thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ tài nguyên môi trường nói chung và tài nguyên nước nói riêng.
An ninh môi trường và an ninh nước là hai loại hình an ninh phi truyền thống có ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế - xã hội và an ninh quốc gia. Tại Việt Nam, những năm gần đây vấn đề an ninh nước nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà quản lý, các nhà khoa học. Nhiều nghiên cứu, đánh giá về an ninh nước đã được tiến hành ở các cấp (quốc gia, lưu vực sông, địa phương) một cách toàn diện hoặc với các khía cạnh khác nhau (an ninh nước cho sinh hoạt, sản xuất, chỉ số an ninh nước, an ninh nước và biến đổi khí hậu...). Trên phương diện quản lý nhà nước, vấn đề an ninh nước cũng đã được nêu ra từ năm 2020 trong báo cáo “Kết quả giám sát an ninh nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt vào quản lý an toàn hồ, đập” do Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khoá XIV thực hiện và trình Quốc hội. Đặc biệt sau đó, khái niệm và vai trò quan trọng của an ninh nước (với cụm từ “an ninh nguồn nước”) đã được ghi nhận tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng năm 2021.
Tuy nhiên, từ các tài liệu nêu trên, đã xuất hiện tên gọi khác nhau về an ninh nước mặc dù nội hàm khái niệm không khác nhau. Đặc biệt trong bối cảnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo sửa đổi Luật Tài nguyên nước năm 2012. Trong đó, sẽ bổ sung chính sách mới về bảo đảm an ninh tài nguyên nước. Do đó, việc xem xét, nghiên cứu đề xuất thống nhất về tên gọi, khái niệm đối với an ninh nước để bảo đảm phù hợp với thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện Việt Nam là rất cần thiết.