Vào buổi tối ngày 23/7, Petchinda Chantamart, 35 tuổi, một người dân ở làng Xay Done Khong, huyện Sanamxay, tỉnh Attapeu, đông nam Lào, nghe thấy âm thanh giống như một quả bom phát nổ cách đó vài km, sau đó là tiếng động kỳ lạ, giống như một cơn gió mạnh, theo New York Times.
Và rồi theo bản năng, cô biết rằng một trong những con đập đang xây dựng gần ngôi làng của cô đã bị vỡ. Chantamart bắt đầu đập cửa hàng xóm, thúc giục họ chạy đến vùng đất cao hơn. "Nước đang đổ ập xuống", Chantamart gào lên.
.jpg)
Chỉ trong khoảng nửa giờ, làng Xay Done Khong đã ngập trong biển nước cao gần 1m. Chantamart, 35 tuổi, và rất nhiều hàng xóm của cô đã nhanh chóng tìm cách thoát khỏi dòng nước lũ.
Chantamart kể lại, hàng trăm người trong làng cô đã kịp di tản đến nơi an toàn, trong khi khoảng 15 người vẫn mất tích, trong đó có 9 trẻ em. Cô không thể tiếp cận nhà của họ vì nước lũ khi đó lên quá nhanh. "Thực lòng tôi thấy rất lo cho họ", cô Chantamart chia sẻ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như vậy. Trong bổi họp báo ngày 25/7, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith cho biết vụ vỡ đập khiến 26 người thiệt mạng, ít nhất 131 người mất tích và hơn 3.000 người mất nhà cửa.
Sau khi thoát khỏi dòng lũ, cô Chantamart và hàng trăm dân làng cô đã được binh sĩ và giới chức địa phương đưa đến thị trấn Paksong, phía Tây đập thủy điện Xepian - Xe Nam Noy, để tạm trú tại một nhà kho trống vốn thường được dùng để chứa cà phê.
.jpg)
Chantamart nói rằng cô không chắc ai chịu trách nhiệm về sự cố nhưng chính phủ và các nhà thầu dự án thủy điện phải hành động nhiều hơn để giúp đỡ các nạn nhân.
"Mọi người ở đây bị sốc, sợ hãi và đau buồn cho nhau vì những mất mát mà chúng tôi phải chịu đựng", Chantamart chia sẻ, trong khi những đứa trẻ mặc quần áo lem luốc vây quanh cô.
Khoảng 70% dân số làng Xay Done Khong là người dân tộc thiểu số, mưu sinh chủ yếu bằng trồng lúa và cà phê. Thỉnh thoảng, họ kiếm được việc làm thuê ban ngày.
Den Even Den, một nông dân ở làng Xay Done Khong, chia sẻ: “Mọi người ở đây mất hết, từ gia súc cho đến nhà cửa. Tất cả những gì mà chúng tôi còn có thể giữ lại đó là mạng sống”.
Theo tin truyền thông địa phương, một trong các đập phụ của thủy điện Xe-Pian Xe-Namnoy ở tỉnh Attapeu, đông nam Lào, đã bị nứt và vỡ ra tối 23/7 khiến 0,5 tỷ m3 nước ồ ạt chảy xuống gây ngập lụt 7 ngôi làng ở vùng hạ lưu.
Quan chức lãnh sự Thái ở Lào Chana Miencharoen nói rằng giới chức đã tìm thấy 26 người thiệt mạng nhưng huyện trưởng Sanamxay, Bounhome Phommasane, cho biết chỉ có một thi thể được tìm thấy. Ông cho rằng thông tin mà truyền thông địa phương và quốc tế đang đăng tải về số người chết đã tính cả những người được coi là đang mất tích. "Tôi không thể xác nhận họ đã chết hay còn sống. Chúng tôi chưa tìm thấy họ", Phommasane nhấn mạnh.
Giới chức Lào với sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đang đẩy nhanh chiến dịch cứu hộ người dân ở vùng bị ảnh hưởng. Giới chức năng cũng tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân gây ra sự cố vỡ đập này.
Trong khi đó, giới chuyên gia cảnh báo, công tác khắc phục hậu quả có thể sẽ gặp nhiều khó khăn do khu vực Atappeu được cho là còn sót lại nhiều bom mìn chưa nổ từ thời chiến tranh. "Lo ngại hiện nay là sự an toàn cho lực lượng tham gia các chương trình cứu trợ. Họ có thể bị đe dọa tính mạng bởi số bom mìn chôn vùi dưới lòng đất và hoàn toàn có nguy cơ phát nổ”, Mark Hiznay, giám đốc tổ chức nhân quyền có trụ sở ở Mỹ nói.
Vũ An (TH)
