Theo đó, Tổng thống Mỹ- Donald Trump vừa thông báo trên Twitter rằng từ thứ Sáu tuần tới, mức thuế nhập khẩu 10% đang áp dụng với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc sẽ được tăng lên thành 25%. Trump đe dọa tăng thuế từ đầu năm nay, nhưng đã được hoãn lại sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt tiến triển trong đàm phán thương mại.
Trong thông báo, ông cũng dọa sẽ sớm áp thuế 25% với 325 tỷ USD hàng Trung Quốc nữa. Chia sẻ trên trang Twitter cá nhân, ông Trump đưa ra động thái này là bởi không hài lòng với tốc độ tiến triển trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc. Ông viết: "Thoả thuận thương mại với Trung Quốc vẫn tiếp tục diễn ra, nhưng với tốc độ quá chậm chạp bởi họ luôn đề nghị tái đàm phán."
Quyết định tăng thuế trên nếu được thực thi sẽ tác động đến hơn 5.000 sản phẩm do Trung Quốc sản xuất, từ hóa học đến dệt may, hàng tiêu dùng. Tổng thống Trump ban đầu áp thuế 10% đối với cách hàng hóa này hồi tháng 9 năm ngoái và dự kiến tăng từ tháng 1 năm nay nhưng đã hoãn lại sau khi hai bên đạt được “thỏa thuận đình chiến”.
Những tuyên bố này của Tổng thống Trump cho thấy sự thay đổi trong quan điểm của người đứng đầu Nhà Trắng khi mà gần đây ông vẫn khẳng định các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang tiến triển rất suôn sẻ và mối quan hệ giữa ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng rất tốt.
Thư ký Báo chí Nhà Trắng - Sarah Sanders cho biết: "Việc thảo luận vẫn đang tập trung vào các vấn đề cấu trúc quan trọng và tái cân bằng quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc". Truyền thông Mỹ cũng đưa tin thỏa thuận giữa hai nước có thể đạt được vào thứ Sáu tới.
Các điểm nghẽn lớn nhất trong đàm phán giữa hai bên là bản quyền sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ ép buộc. Mỹ và Trung Quốc cũng chưa thống nhất được việc sẽ gỡ bỏ thuế sau khi đạt thỏa thuận, hay giữ lại để làm cơ chế giám sát thực thi.
Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại kéo dài 10 tháng qua. Mỹ áp thuế lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc. Trung Quốc cũng đáp trả với thuế tương tự lên 110 tỷ USD hàng Mỹ.
Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow cho biết với Fox News rằng, bình luận của Tổng thống Trump có thể coi là “một lời cảnh báo” đến Bắc Kinh. “Theo tôi, Tổng thống đã đưa ra một lời cảnh báo. Quý vị có thể thấy chúng ta đã nhượng bộ, chúng ta đã hoãn tăng thuế (với hàng hóa Trung Quốc). Điều này không thể kéo dài mãi nếu các cuộc đàm phán không hiệu quả”, ông Kudlow nói.
Trong khi đó, một cố vấn kinh tế khác của Tổng thong Trump, ông Michael Pillsbury, giám đốc phụ trách nghiên cứu chiến lược Trung Quốc tại Viện nghiên cứu Hudson, cho rằng ông Kudlow đã đánh giá thấp hàm ý trong tuyên bố của người đứng đầu Nhà Trắng. “Tôi thất vọng khi ông Larry Kudlow chỉ coi đây như một lời cảnh báo, điều đó có thể làm giảm uy tín của Mỹ khi phái đoàn Trung Quốc chuẩn bị đưa ra quan điểm của họ trước cuộc đàm phán dự kiến trong tuần này”, ông Pillsbury nói.
Ông Pillsbury cho biết, mặc dù Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đã đưa ra các đánh giá lạc quan về các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung, song theo thông tin cập nhật từ Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer, tình hình đàm phán dường như u ám hơn. Phía Trung Quốc được cho là đã rút lại một số điều khoản đã thỏa thuận trước đó.
Tom Orlik, kinh tế trưởng của Bloomberg Economics, nhận định: “Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung có thể đổ vỡ do Trung Quốc chưa đưa ra đủ nhượng bộ. Tôi cho rằng, cảnh báo (của Tổng thống Trump) là nỗ lực nhằm có thêm một số nhượng bộ từ Trung Quốc trong những ngày đàm phán cuối cùng”.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ trở lại Washington vào tuần này vì có thể các vòng đàm phán sẽ đi đến kết thúc. Nhà Trắng đã gia tăng áp lực với Trung Quốc để cả hai phía nhanh chóng đạt được một thoả thuận, cảnh báo rằng họ vẫn có thể "quay lưng" dù các cuộc đàm phán đã kéo dài nhiều tháng.
Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ đưa ra quyết định trong tuần này, sau các cuộc đàm phán, dù họ dự kiến sẽ gặp nhau để ký một hiệp ước, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết hôm thứ Năm.
