Dự thảo Nghị định này quy định về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, bao gồm: mở và sử dụng tài khoản thanh toán; dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt; dịch vụ trung gian thanh toán; tổ chức, quản lý và giám sát các hệ thống thanh toán.
Dự thảo này bổ sung các mô hình hợp tác kết nối: Ngân hàng được cấp phép cung ứng dịch vụ ngoại hối trên thị trường quốc tế được hợp tác với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nước ngoài. Tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán chỉ được hợp tác với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nước ngoài để hỗ trợ ngân hàng được phép thực hiện các giao dịch thanh toán quốc tế. Việc hợp tác này phải được sự chấp thuận bằng văn bản của Ngân hàng Nhà nước và việc chấp thuận bằng văn bản thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Đồng thời, bổ sung quy định: Các bên liên quan thanh toán quốc tế có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ kịp thời và đáp ứng các yêu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật Việt Nam nhằm quản lý các luồng giao dịch xuyên biên giới.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng đề xuất bổ sung thêm các hành vi bị cấm như cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng tài khoản thanh toán của người khác để hoạt động phi pháp, các hành vi liên quan đến dịch vụ TGTT và dịch vụ thanh toán không qua tài khoản của khách hàng, hoạt động đại lý thanh toán...
Bên cạnh đó, tại Dự thảo thay thế Nghị định 101 về thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng Nhà nước đề xuất cho phép nhà băng phong tỏa tài khoản người nhận nếu người chuyển tiền sai sót về số hiệu tài khoản, số tiền... nhằm bảo vệ và giúp khách hàng lấy lại được tiền chuyển nhầm. Số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không vượt quá số tiền bị nhầm lẫn, sai sót.
Thời gian vừa qua, đã có nhiều trường hợp người dân chuyển khoản nhầm nhưng đành chịu mất do không liên lạc được với người nhận hoặc người nhận không chịu hợp tác. Ngân hàng cũng không được phép hoàn trả số tiền chuyển nhầm khi chưa được sự đồng ý của chủ tài khoản nhận.
Bởi vậy, quy định mới sẽ trao quyền cho ngân hàng được phép phong tỏa tài khoản không nhất thiết cần sự đồng ý của chủ tài khoản, tránh được những tình huống "oái ăm" khi người chuyển tiền không may nhầm lẫn.
Ngân hàng Nhà nước cũng bổ sung quy định phong tỏa tài khoản nếu ngân hàng phát hiện và có bằng chứng chủ tài khoản nhận gian lận, vi phạm pháp luật.
Trong trường hợp chủ tài khoản bị lừa đảo đánh cắp thông tin tài khoản và chuyển tiền, nếu phát hiện và trình báo sớm, ngân hàng có thể phong tỏa sau khi có bằng chứng, giúp khách lấy lại tiền.
Dù đã được cảnh báo nhiều lần, không ít người vẫn bị lừa bởi những cuộc điện thoại giả danh nhân viên ngân hàng, công an, cơ quan chức năng nhằm đánh cắp thông tin về chứng minh thư, số thẻ, giao dịch tài khoản và mã OTP gửi về điện thoại...
Quy định mới này nhằm đối phó với tình trạng gian lận trong lĩnh vực thanh toán, trong đó tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng gia tăng và khó kiểm soát. Tội phạm trong lĩnh vực công nghệ cao, thanh toán thẻ qua POS, thanh toán điện tử gần đây có những diễn biến phức tạp với những hành vi, thủ đoạn mới, tinh vi hơn.
