Trách nhiệm quản lý của Bộ trưởng thế nào?
Câu chuyện bắt đầu được “châm ngòi nổ" từ chiều qua (30/10) khi ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) chất vấn Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ. ĐBQH Hiền hỏi: “Dự thảo thông tư ban hành quy chế công tác học sinh, sinh viên mà Bộ đang cho lấy ý kiến rộng rãi (đã rút lại ngay sau đó ít giờ - PV), trong đó có quy định xử lý việc sinh viên bán dâm.
Dù là dự thảo nhưng có nội dung gây phản cảm, thiếu cơ sở và đi ngược lại mục tiêu giáo dục, đó là truyền thụ nhân cách và nhiều cử tri đã bày tỏ sự lo lắng nghi ngờ về năng lực, tâm lực, uy lực của bộ máy quản lý giáo dục hiện nay.
Xin Bộ trưởng cho biết, trách nhiệm quản lý của mình về vấn đề này, vai trò nêu gương của người đứng đầu ngành khi Bộ trưởng thường xuyên đưa ra quan điểm sửa sai, xử lý nghiêm, kiên quyết xử lý nghiêm, rút kinh nghiệm rồi lại tiếp tục sai. Giải pháp nào để giữ vững sự tôn nghiêm của quản lý giáo dục hiện nay, xin cảm ơn”.
.jpg)
Do đã hết giờ làm việc nên sáng 31/10, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã trả lời chất vấn này. Bộ trưởng nói trước Quốc hội: “Quy định trong các văn bản về thông tư của ngành Giáo dục là rất nhiều. Chúng tôi đang rà soát các văn bản, trong đó các thông tư từ nhiều năm gần đây có vấn đề này.
Quy định bán dâm đối với học sinh, sinh viên được quy định từ năm 2007 trong quy định về sinh viên. Sau đó, đầu năm 2016 lại có thông tư. Thực tế, quy định này đã có.
Khi rà soát, chúng tôi đề nghị tất cả những nội dung không còn phù hợp phải bỏ hoặc sửa, trong đó có nội dung này. Vấn đề đặt ra là khi sửa, ban Soạn thảo hoặc cán bộ, cá nhân thực hiện việc này năng lực hạn chế, ý thức trách nhiệm kém, dẫn đến có những ý kiến của xã hội.
Khi nhận được thông tin, tôi chỉ đạo ngay, báo cáo và xử lý ngay. Quan điểm của tôi, với tư cách là Bộ trưởng bộ Giáo dục, không cần phải đưa vào thông tư này. Đây là phạm vi xã hội nên phải xử lý và những nội dung này không đưa vào thông tư nữa”.
.jpg)
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ trả lời về chất vấn của ĐBQH Minh Hiền.
Nói thêm về việc này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân hoan nghênh Bộ trưởng đã tiếp thu ý kiến dư luận xã hội.
“Đề nghị những quy định nào không hợp lý, phản cảm, gây bức xúc trong dư luận xã hội phải sửa ngay và rút kinh nghiệm. Vấn đề đưa rộng rãi lên mạng xã hội trong khi chưa bàn. Quan điểm của Bộ trưởng rất rõ, nếu phải sửa thì sửa ngay, nhưng đang trong quá trình rà soát để sửa thông tư của bộ đã đưa lấy ý kiến rộng rãi, gây bức xúc trong học sinh, sinh viên, các bậc phụ huynh và dư luận xã hội. Đề nghị Bộ trưởng chú ý chỉ đạo, khắc phục ngay”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh.
"Tôi không thấy Bộ trưởng nhận trách nhiệm"
Giơ biển tranh luận ngay sau đó, ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền nhắc lại lời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cao vai trò của Bộ trưởng trong công tác xây dựng thể chế. Theo lời ĐBQH Hiền, Thủ tướng Xuân Phúc đã nêu rõ "văn bản nào sau này ban hành có sai sót phải sửa đổi thì Bộ trưởng chủ trì soạn thảo phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng".
ĐBQH Minh Hiền tranh luận: “Tôi ngoài là một đại biểu Quốc hội, còn là một phụ huynh học sinh. Tôi phụ trách công tác trẻ em, tôi thấy trong xã hội thời gian qua bộ Giáo dục và Đào tạo mang đến năng lượng rất tiêu cực, tôi vô cùng lo lắng.
Hôm qua, tôi có hỏi một câu trong phần chất vấn của mình, đó là vai trò của người đứng đầu trong việc nhận trách nhiệm nhưng tôi không thấy Bộ trưởng nhận trách nhiệm trong việc đưa lên dự thảo thông tư, mà Bộ trưởng lại giao chuyển trách nhiệm đó cho một cá nhân khác.
Chỉ khi nào Bộ trưởng nhận thấy trách nhiệm của người đứng đầu, chỉ khi nào Bộ trưởng nhận ra năng lực quản trị của bộ máy quản lý Nhà nước về giáo dục có hạn chế thì mới có giải pháp lấy lại sự tôn nghiêm của quản lý giáo dục.
Tôi rất mong Bộ trưởng nhìn thẳng sự thật này, không tránh né, không tác động để có giải pháp tích cực hơn cho ngành giáo dục”.
Cần cái nhìn khách quan và toàn diện
Cũng dùng biển tranh luận trong sáng 31/10, ĐBQH Lê Thị Thanh Xuân (Đắk Lắk) có ý kiến trao đổi với ĐBQH Minh Hiền đoàn Phú Yên.
.jpg)
ĐBQH Thanh Xuân nói: “Tôi đồng ý với đại biểu phản ánh về những hạn chế tiêu cực trong thời gian gần đây của ngành Giáo dục. Nhưng tôi chưa đồng tình với cách đánh giá của đại biểu, đó là nguồn năng lượng tiêu cực đối với xã hội trong khi tất cả chúng ta, những người có mặt ở đây đều là sản phẩm của nền giáo dục Việt Nam.
Tôi cho rằng cần có những đánh giá nỗ lực kết quả của ngành Giáo dục bên cạnh một số hạn chế của ngành để có được cái nhìn khách quan và toàn diện.
Không thể phủ nhận, cùng với xu thế phát triển chung của đất nước, chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục mũi nhọn của nước ta không ngừng được nâng cao. Mặt bằng trình độ dân trí tăng lên, năng suất lao động được cải thiện. Người Việt Nam có khả năng hội nhập tốt với thế giới.
Mặt khác, hiện nay ngành Giáo dục đang thực hiện Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo. Đã là đổi mới thì có bước tìm tòi thử nghiệm nên đương nhiên có nhiều thiếu sót.
Chính vì vậy, tôi rất mong đại biểu có những ý kiến góp ý mang tính xây dựng, hiến kế cho ngành Giáo dục. Với cách phát biểu như trên của đại biểu tại nghị trường thì có thể tác động đến dư luận xã hội có thêm cái nhìn bi quan, thiếu tích cực về ngành giáo dục. Hơn nữa, có thể làm tổn thương hàng triệu nhà giáo, tạo ra hoài nghi của phụ huynh, học sinh và xã hội đối với nền giáo dục nước nhà.
Tôi rất mong đại biểu lưu ý và chia sẻ với những khó khăn của ngành giáo dục chúng tôi”.
Sau phần tranh luận này, chủ tọa phiên họp nói thêm: “Chúng ta cũng không nên lấy một vụ việc cụ thể để phủ nhận tất cả những sự nỗ lực và thành tích của một ngành, một đơn vị, một địa phương”.
Tranh luận là bình thường
Tiếp tục giơ biển tranh luận buổi chiều 31/10, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP.Hồ Chí Minh) tranh luận với ĐBQH Thanh Xuân đoàn Đắk Lắk đã tranh luận và ĐBQH Minh Hiền ở Phú Yên.
“Tôi nghĩ chúng ta đang làm việc rất hệ trọng là chúng ta chất vấn các vị thành viên Chính phủ, chúng ta chất vấn như vậy là chúng ta thay mặt cử tri và trên cơ sở nhận thức và sự quan sát những thông tin của mỗi người, đối tượng trả lời là các vị Bộ trưởng.
Các vị Bộ trưởng đủ trình độ, năng lực, lực lượng, bộ máy và đủ bản lĩnh để trả lời các câu chất vấn này. Cử tri cũng như các đại biểu muốn nghe Bộ trưởng trả lời chất vấn dù mỗi người có một cách khác nhau. Chúng tôi đề nghị chúng ta tôn trọng quyền này.
Đại biểu tranh luận lẫn nhau, đây là chuyện rất tốt, bình thường, ví dụ câu chuyện Thuận Phong vừa rồi, chúng ta thấy luật Phòng, chống tham nhũng 3 kỳ họp mà các đại biểu vẫn còn có ý kiến khác nhau và vẫn tranh luận. Nhưng khi tranh luận chúng tôi đề nghị không lên gân, không quy chụp lẫn nhau.
Chúng ta có quyền tranh luận với nhau, ví dụ anh này nói thế này, chúng ta bảo là tôi không đồng ý vì ý kiến của anh, tôi thấy chưa đúng và chưa chính xác, nhưng chúng ta không được quy chụp động cơ của đại biểu này hay đại biểu khác. Điều đó tạo ra không khí không lành mạnh và sẽ cản trở một hoạt động hết sức dân chủ của Quốc hội, cho đến nay đã diễn ra một cách rất tốt đẹp”, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa nói.
Dương Thu
