Thanh long rớt giá thảm hại, lại giải cứu đến bao giờ?

Hơn 1 tuần nay, thanh long Bình Thuận rớt giá mạnh. Hiện giá thanh long ruột trắng chỉ có 500-1.000 đồng/kg trong khi 2 tuần trước vẫn còn mấp mé 25.000 đồng/kg. Vậy mà cũng không mấy người mua. Loại đẹp nhất hiện cũng chỉ bán được khoảng 3.000 đồng/kg. Còn hàng dạt gần như phải đổ bỏ.

Chặt hết những trái thanh long chín, cũng như còn xanh trên các trụ thanh long để chuẩn bị cho kỳ làm trái mới, bà Trần Thị Tài, ở thôn Nam Trung, thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam (Bình Thuận) cho hay, nay đã qua thời điểm thanh long chín rộ, nên lựa những trái đẹp bán cho thương lái mua được 5.000 đồng/kg còn trái xấu, trái xanh chặt bỏ để làm vụ mới.

Tại các vùng trồng thanh long lớn nhất Bình Thuận là 2 huyện Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam, đi đâu cũng thấy cảnh tượng nông dân mang thanh long đi đổ bỏ. Thanh long đổ bỏ chất đống trên các lề đường, trong các bãi rác bốc mùi nồng nặc. Tình trạng này cũng diễn ra ở một số địa phương chuyên canh cây thanh long như: Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang…

Ban đầu, giá thanh long xuống thấp nhiều nhà vườn chọn giải pháp neo trái trên cây chờ giá, nhưng giá xuống quá thấp, thậm chí không có thương lái mua, nhiều người phải chặt bỏ trái. Ông Lê Tùng ở xã Hàm Cường (Hàm Thuận Nam) có gần 2.000 trụ thanh long. Lứa cuối vụ mùa này, ông Tùng thu hoạch được 3 tấn trái. Trong  những ngày đầu tháng 10 ông Tùng bán được 2 tấn với giá 1.500 đồng/kg, còn 1 tấn trái không có người mua, ông Tùng phải chặt đổ bỏ.

Theo những người có trách nhiệm tại địa phương, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng rớt giá là do thanh long chủ yếu xuất sang Trung Quốc, bên đó ngưng mua thì nhà vườn "chịu chết". Do thương lái Trung Quốc ngừng mua nhằm ép giá nên giá thanh long tại các nhà vườn giảm mạnh, tại Tiền Giang thanh long ruột đỏ chỉ còn từ 3.000-5.000 đồng/kg, thanh long ruột trắng nếu xấu thì không bán được.

Tại tỉnh Bình Thuận, diện tích trồng thanh long toàn tỉnh 27.000 ha, sản lượng bình quân 500.000 - 600.000 tấn. Từ đầu năm đến tháng 9 vừa qua, giá thanh long ổn định có lúc lên tới hơn 20.000 đồng/kg. Gần đây, nguồn cung dư thừa, giá giảm trong khi 70% đầu ra phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Trước câu chuyện này, nhiều người chung tay mua thanh long hỗ trợ nông dân. Không ít doanh nghiệp (DN) đứng ra thuê ôtô về tận nơi thu gom hàng tấn thanh long với giá cao gấp đôi, gấp 3 giá bán cho thương lái rồi chở đi khắp nơi để tiêu thụ.

Một số hệ thống siêu thị lớn cũng đang tính toán kế hoạch hỗ trợ bà con trồng thanh long tiêu thụ sản phẩm với giá tốt hơn giá thị trường. Ngày 8/10, ông Đoàn Diệp Bình, Trưởng Phòng Truyền thông và Thương hiệu Lotte Mart Việt Nam, cho biết nhà bán lẻ này đang gấp rút thực hiện chiến dịch hỗ trợ thu mua và tiêu thụ thanh long Bình Thuận với mức giá tốt. Theo kế hoạch, từ 9 đến 14/10, Lotte Mart ở TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Vũng Tàu, Phan Thiết, Nha Trang, Đà Nẵng sẽ hỗ trợ tiêu thụ khoảng 5-7 tấn thanh long.

Ông Đỗ Quốc Huy, Giám đốc marketing Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op), cho biết Saigon Co.op cũng đang có kế hoạch "giải cứu" thanh long ở miền Tây và Bình Thuận.

Ngoài các siêu thị lớn, nhiều doanh nghiệp tư nhân, các nhóm bạn trẻ cũng xắn tay vào chiến dịch "giải cứu" thanh long.

Ngay khi biết được thông tin thanh long tại Bình Thuận rớt giá, Hoàng Châu (quận 1, TP.HCM) và nhóm bạn gần chục người đã bắt xe lên đây tìm hiểu thông tin và quyết định “giải cứu”.

“Sau hai đợt đến tại vườn của nông dân Bình Thuận, nhóm chúng tôi đã mang về thành phố và giải cứu thành công 3 tấn thanh long. Con số này rất ít so với tổng sản lượng thanh long của toàn tỉnh nhưng chúng tôi hy vọng sẽ giúp được cho họ phần nào”, Châu nói.

Tuy nhiên, việc các DN, cá nhân tham gia giải cứu thanh long chỉ là biện pháp tình thế trước mắt, ông Huy cho rằng cần có giải pháp căn cơ để giải quyết dứt điểm tình trạng nông sản các nơi thay phiên nhau "được mùa rớt giá", bảo đảm nguồn thu ổn định cho nông dân cũng như giá trị hợp lý cho sản phẩm nông sản.

Anh Huy (TH)