Theo thông tin từ Báo Tuổi trẻ, ngày 10/3, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng cho biết đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Dân số và dự thảo Luật Dân số. Trong đó, dự thảo đề xuất ba nhóm chính sách là duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, nâng cao chất lượng dân số.
Đáng chú ý, dự thảo có đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng cho lao động nữ khi sinh con thứ hai. Theo quy định hiện hành, phụ nữ sinh con chỉ được nghỉ chế độ 6 tháng. Theo ông Dũng, đây là giải pháp khuyến khích của nhà nước để người dân sinh đủ hai con, nhưng vấn đề này cần sự chung tay, chia sẻ của bảo hiểm xã hội và doanh nghiệp, người sở hữu lao động.
So với dự thảo hồi tháng 9/2024, dự thảo lần này vẫn đề xuất trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng. Đồng thời tạo điều kiện cho phụ nữ sinh đủ hai con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội.
Theo đó, các đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam rơi vào nhóm thấp nhất Đông Nam Á, hiện chỉ đạt 1,91 con/phụ nữ. Đây cũng là năm thứ ba liên tiếp mức sinh của Việt Nam giảm dưới mức sinh thay thế. Nếu không có giải pháp kịp thời, dân số Việt Nam có thể tăng trưởng âm vào khoảng năm 2054-2059, đối mặt với nguy cơ sụp đổ dân số, gây tê liệt nền kinh tế.
Gần đây nhất, Bộ Chính trị đã yêu cầu không kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba. Bộ Y tế cũng trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Dân số và dự thảo Luật Dân số, trong đó triển khai hàng loạt chính sách khuyến sinh.
Cũng theo ông Dũng, nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên toàn quốc, ngăn chặn xu hướng mức sinh tiếp tục giảm thấp tại một số tỉnh, thành, Thủ tướng cũng đã ban hành quyết định số 588 phê duyệt chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030.
Một số giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên toàn quốc như:
- Khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi, không kết hôn muộn và sớm sinh con, phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi…
- Xây dựng môi trường, cộng đồng phù hợp với các gia đình nuôi con nhỏ như các dịch vụ thân thiện với người lao động: đưa, đón trẻ, trông trẻ, ngân hàng sữa mẹ, bác sĩ gia đình...
- Quy hoạch, xây dựng các điểm trông, giữ trẻ, nhà mẫu giáo phù hợp với điều kiện của bà mẹ, nhất là các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu đô thị.
- Hỗ trợ phụ nữ khi mang thai, sinh con như tư vấn, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, bao gồm sàng lọc vô sinh, sàng lọc trước sinh và sau sinh, phòng chống suy dinh dưỡng, tạo điều kiện trở lại nơi làm việc cho phụ nữ sau khi sinh con...
- Hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con như hỗ trợ mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở; ưu tiên vào các trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em; xây dựng mô hình quản lý, phát triển kinh tế gia đình.
