Như PhapluatNet đã thông tin thời gian gần đây qua các bài viết “Long Biên-Hà Nội: Dân kêu cứu tại dự án Trường THPT chất lượng cao Mùa Xuân” và “Long Biên-Hà Nội: Vì sao người dân phản bác trả lời của Sở TNMT?” xung quanh việc trong những năm qua, nhiều người dân ở phường Bồ Đề đã gửi đơn thư lên các cấp chính quyền đề nghị xem xét lại việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng dự án này.
Từ thời điểm được phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư, đến nay đã hơn 7 năm, công tác giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án vẫn gặp nhiều khó khăn. Dự án hiện tại mới chỉ có tấm biển thông tin chung kích cỡ vừa phải và nghiêng ngả nằm giữa bãi rác nằm tại mép lô đất. Nguyên nhân là do nhiều người dân không đồng tình việc nhà nước thu hồi đất và đền bù với “giá bèo”. Họ cho rằng, đây là một dự án đầu tư với mục đích kinh doanh có lợi nhuận thì chủ đầu tư phải đứng ra thỏa thuận, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Để làm rõ câu hỏi là căn cứ vào điều khoản nào để Nhà nước thu hồi đất tại dự án này, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ làm việc với Sở TNMT thành phố Hà Nội cũng như UBND quận Long Biên để đối thoại nhưng các cơ quan này luôn lấy cớ để né tránh, chỉ trả lời bằng văn bản với nội dung chung chung.
Trước đó, ngày 6/6/2019, UBND quận Long Biên đã giao Trung tâm Phát triển quỹ đất quận trao đổi thông tin với PV PhapluatNet nhưng tại buổi làm việc này, ông Âu Duy Cường - Phó Giám đốc trung tâm đã không hề trả lời được câu hỏi của phóng viên: "Dự án này có thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất hay không?".
Ông Cường cho rằng, dự án này do ông Nguyễn Mạnh Hà - nguyên Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Long Biên (nay là Phó chủ tịch UBND quận) ký Hợp đồng thực hiện đầu tư dự án với Công ty CP Tập đoàn SSG nên ông Hà mới trả lời được.
Ngày 10/7/2019 vừa qua, UBND quận Long Biên đã có văn bản số 1211/UBND-TTPTQĐ, do ông Nguyễn Mạnh Hà ký gửi Báo điện tử Người đưa tin để trả lời một số nội dung xoay quanh việc thu hồi đất và đền bù tại dự án này.
Đối với việc Dự án này có phải thuộc diện Nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai 2003 (trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực) hay không, văn bản số 1211 cho biết: “Thực hiện Văn bản số 2602/UBND-KH&ĐT ngày 13/4/2011 của UBND thành phố Hà Nội về việc giao bên mời thầu tổ chức thực hiện Dự án xây dựng trường Trung học phổ thông chất lượng cao Mùa Xuân tại phường Bồ Đề, ngày 17/4/2012, UBND quận Long Biên ban hành Quyết định số 1114/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện xây dựng trường Trung học phổ thông chất lượng cao Mùa Xuân.
Tại khoản 1 Điều 32 Quyết định số 10/2017/QQĐ-UBND ngày 29/3/2017 của UBND thành phố Hà Nội quy định: “Sau khi dự án được cấp có thẩm quyền chấp nhận địa điểm hoặc phê duyệt kết quả lựa chọn chủ đầu tư dự án có sử dụng đất, hoặc phê duyệt chủ chương, dự án đầu tư có sử dụng vốn ngân sách (trong đó đã xác định địa điểm, diện tích đất sử dụng) và hoàn thành xác định ranh giới khu đất thu hồi ngoài thực địa, UBND cấp huyện ban hành quyết định thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thành lập Tổ công tác”.
Tại khoản 60 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 của Chính phủ quy định bổ sung khoản 3 và khoản 4 vào Điều 99 (Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 như sau: “Đối với dự án đầu tư thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhưng không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 mà đã lựa chọn chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư trước ngày 1/7/2014, phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì UBND cấp tỉnh tổng hợp vào danh mục dự án cần thu hồi đất để trình Hội đồng nhân dân thông qua trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất”.
Theo đó, ngày 30/3/2017 Tổng cục Quản lý đất đai có Văn bản số 521/TCQLĐ -CSPC về việc hướng dẫn thực hiện dự án xây dựng trường Trung học phổ thông chất lượng cao Mùa Xuân tại phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội, nội dung hướng dẫn trình tự thủ tục thu hồi đất theo quy định tại Điều 69 Luật Đất đai 2013 (Điều 69. Trình tự, thu tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia – công cộng)...
Như vậy, việc UBND quận Long Biên tổ chức triển khai công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để thực hiện dự án là đúng quy định”.
Trao đổi với Luật sư Nguyễn Thị Thúy Kiều – Giám đốc Công ty luật TNHH Bắc Nam - Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng UBND quận Long Biên căn cứ vào khoản 60 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 để áp dụng Điều 69 Luật Đất đai 2013 là không hợp lý (Điều 69. Trình tự, thu tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia – công cộng).
Nếu áp dụng theo Luật Đất đai 2003 cũng như các Nghị định hướng dẫn thi hành thì Dự án xây dựng trường Trung học phổ thông chất lượng cao Mùa Xuân không hề nằm trong danh mục, cũng như đối tượng được Nhà nước thu hồi đất. Chỉ cần căn cứ vào Nghị định 17/2006/NĐ-CP ngày 27/1/2006 và Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 thì chúng ta có thể đối chiếu tại Điểm d, Khoản 1, Điều 36, Nghị định 181/2004/NĐ-CP:
“Điều 36. Thu hồi đất và quản lý quỹ đất đã thu hồi
1. Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng trong những trường hợp sau:
…
d) Sử dụng đất để xây dựng các công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh;”
Thực tế ở một số điểm trường do Công ty CP tập đoàn SSG làm chủ đầu tư hiện đang hoạt động và kinh doanh tại khu vực quận Long Biên (như Trường phổ thông song ngữ liên cấp Wellspring - Tổ 5 phường Bồ Đề) có mức học phí lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi năm thì có thể thấy, đây là dự án được lập ra với mục đích kinh doanh, không phải là dự án phục vụ công cộng. Đối chiếu với quy định ở trên là “công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh”, thì dự án này không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất.
Trong đơn kiến nghị gửi các cơ quan chức năng cũng như báo chí, nhiều người dân cho rằng “Họ luôn luôn đồng tình ủng hộ nhưng dự án trường học này này chỉ phục vụ con em nhà giàu, dân nghèo chúng tôi không bao giờ có cơ hội màng tới. Do đó, việc đầu tư dự án, thu hồi đất, mức giá đền bù giải phóng mặt bằng phải được sự đồng ý và thỏa thuận với người dân theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, cho đến nay, cả Sở TNMT thành phố Hà Nội cũng như UBND quận Long Biên đã có văn bản trả lời các vấn đề mà người dân cũng như báo chí quan tâm, nhưng không hiểu sao, các cơ quan này đều né tránh câu hỏi: "Dự án này có thuộc đối tượng Nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai 2003 hay không?". Ngược lại, họ chỉ đưa ra các điều khoản chuyển tiếp chung chung là căn cứ vào khoản 60 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017. Mặc dù điều khoản này cũng đã nói rất rõ: "Để áp dụng chính sách Nhà nước thu hồi đất thì dự án đầu tư đó phải thuộc “trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành”.
Trong tất cả các bài báo trước, chúng tôi cũng đã nêu bật nhiều ý kiến luật sư là không có căn cứ nào để Nhà nước thu hồi đất tại Dự án này theo Luật Đất đai năm 2003.
PhapluatNet sẽ tiếp tục thông tin.
