Điều kiện hưởng chế độ tử tuất của thân nhân người lao động bị chết
Căn cứ Khoản 1 Điều 67 Luật BHXH 2014 những người đang tham gia BHXH, hoặc đang bảo lưu thời gian đóng; tòa tuyên án là chết, trường hợp sau đây khi chết thì thân nhân được hưởng tiền tuất hằng tháng:
- Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
- Đang hưởng lương hưu.
- Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Căn cứ Khoản 2 Điều 67 Luật BHXH 2014 quy định thân nhân của những người quy định tại khoản 1 Điều này được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu đáp ứng đủ điều kiện sau đây:
Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai.
Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ.
Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Lưu ý, thân nhân người lao động bị chết quy định tại các điểm b, c và d nêu trên phải không có thu nhập hoặc có thu nhập hằng tháng nhưng thấp hơn mức lương cơ sở.
2 thay đổi lớn liên quan đến chế độ tử tuất
Mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2020 là 1,6 triệu đồng/tháng thay vì 1,49 triệu đồng/tháng như trước đó. Trên cơ sở này, mức hưởng trợ cấp của thân nhân khi người lao động chết trong năm 2020 ít nhiều có sự thay đổi.
Điều 66 Luật BHXH 2014 quy định, mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người lao động chết.
Do đó, từ ngày 1/1/2020: Mức trợ cấp mai táng bằng 10 x 1,49 triệu đồng = 14,9 triệu đồng. Từ ngày 1/7/2020: Mức trợ cấp mai táng bằng 10 x 1,6 triệu đồng = 16 triệu đồng (tăng 1,1 triệu đồng).
Bên cạnh trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng dành cho thân nhân người lao động đủ điều kiện hưởng cũng chịu sự tác động của việc tăng lương cơ sở.
Cụ thể tại Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội, mức trợ cấp tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
Như vậy, từ ngày 1/1/2020: Mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 50% x 1.490.000 đồng/tháng = 745.000 đồng/tháng. Với thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp bằng 70% x 1.490.000 đồng/tháng = 1.043.000 đồng/tháng.
Từ ngày 1/7/2020: Mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 50% x 1.600.000 đồng/tháng = 800.000 đồng/tháng (tăng 55.000 đồng/tháng). Với thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp bằng 70% x 1.600.000 đồng/tháng = 1.120.000 đồng/tháng (tăng 77.000 đồng/tháng).
Lưu ý, một người chết thì tối đa 4 thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng. Trường hợp có 2 người chết trở lên thì thân nhân được hưởng 2 lần mức trợ cấp nêu trên.
Thời điểm hưởng trợ cấp tuất hàng tháng được thực hiện từ tháng liền kề sau tháng mà người lao động chết. Trường hợp khi bố chết mà mẹ đang mang thai thì thời điểm hưởng trợ cấp tuất hàng tháng của con tính từ tháng con được sinh ra.
