Cần siết chặt hơn quy định nuôi, nhốt thú cưng sau hàng loạt vụ chó tấn công người

Khi điều kiện sống trở nên tốt hơn, nhiều gia đình lựa chọn nuôi chó như một loại thú cưng. Đối với nhiều người, nuôi chó vừa để giữ nhà, vừa có thêm một thú vui mới. Tuy nhiên, do không trang bị kiến thức chăm sóc cũng như quy định về nuôi nhốt chó một cách đầy đủ nên “thú vui” của những người nuôi chó lại dần trở thành những nỗi ám ảnh, sợ hãi của cả cộng đồng. Trong nhiều năm trở lại đây, rất nhiều trường hợp chó dữ tấn công người gây thương tích nặng, thậm chí dẫn đến tử vong cho nạn nhân.

VTV News thông tin về một trường hợp cháu bé 8 tuổi bị chó Pitbull cắn tử vong. Khoảng 17h30 chiều 22/7, cháu T. sang chơi nhà bà nội ở ấp Cầu 2 (xã Đồng Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước). Lúc này, T. một mình đi ra phía sau nhà chơi, nơi đang xích con chó Pitbull nặng khoảng hơn 30kg. Trong lúc chơi, bất ngờ cháu T. bị con chó Pitbull vồ tới cắn liên tiếp vào tay và cổ. Nghe tiếng la hét, người nhà cháu bé chạy ra sau nhà cứu và đưa cháu T. đi bệnh viện. Tuy nhiên, do vết thương quá nặng, cháu bé đã tử vong trên đường đi.

Theo thông tin trên báo Thanh Niên, ngày 20/5/2021, anh H.T.H (37 tuổi, ngụ ấp Bình Tây, xã Mỹ Bình, H.Tân Trụ, Long An) dẫn con chó Pitbull nặng gần 60kg nuôi trong nhà đến ấp 4, xã Nhị Thành, H.Thủ Thừa, Long An uống cà phê. Lúc này, có một thanh niên quen với anh H. đến ngồi chung để nói chuyện. Trong lúc nói chuyện, người này có quơ tay, quơ chân và bất ngờ bị con chó Pitbull bất ngờ tấn công, cắn nhiều vết vào cơ thể dẫn đến tử vong. Anh H. can ngăn cũng bị con chó Pitbull quật ngã và cắn nhiều vết thương trên đầu, vai, tay phải nhập viện cấp cứu.

Trước đó, khoảng 16h ngày 8/1/2020, bà H. đi qua nhà ông K. (hàng xóm) để rủ vợ ông này đi tập thể dục. Khi bà H. ra về đến cổng, con chó Pitbull của gia đình ông K. bất ngờ tuột xích, xông đến cắn vào tay bà H. Nạn nhân được người dân đưa đi cấp cứu trong tình trạng thương tích đầy mình, cánh tay trái bị chó Pitbull cắn nát. 

Trong các vụ việc kể trên, hầu hết những tai nạn xảy ra đều do chủ chó chưa trang bị những vật dụng an toàn cho thú nuôi của mình. Pháp luật Việt Nam đã có một số chế tài, tuy nhiên trên thực tế, rất nhiều trường hợp chó được thả ra ngoài đường nhưng không hề mang rọ mõm hay dây xích. Liên quan đến những trường hợp đó, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa đến từ Văn phòng Luật sư X cho biết: “Theo luật, khi đưa chó ra nơi công cộng, chủ chó có thể lựa chọn đeo rọ mõm cho chó hoặc đeo xích giữ chó mà không buộc phải thực hiện cả hai hình thức trên. Tuy nhiên, phải đảm bảo luôn có người dắt chó đi, nếu không thực hiện sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng”.

Đối với những vụ việc chó tấn công người gây hậu quả nghiêm trọng như thương tích nặng hoặc thậm chí tử vong, có hình phạt nào dành cho người chủ chó hay không? Luật sư Nghĩa đã đưa ra ba trường hợp như sau: “Trường hợp thứ nhất, nếu người chủ sở hữu chó nhận thức rõ về sự nguy hiểm của chó nuôi, mong muốn hậu quả chết người xảy ra và thực tế hậu quả chết người đã xảy ra thì người này có thể chịu trách nhiệm hình sự về tội Giết người theo quy định của BLHS năm 2015. Trường hợp hai, người chủ sở hữu chó nhận thức rõ về sự nguy hiểm của chó nuôi, mong muốn hậu quả gây thương tích xảy ra, dù không mong muốn hậu quả chết người nhưng thực tế hậu quả chết người đã xảy ra thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Cố ý gây thương tích. Nếu súc vật gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31-60% thì sẽ áp dụng Điều 138 BLHS năm 2015 quy định về tội Vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác. Trường hợp ba, người chủ sở hữu nếu không mong muốn có hậu quả xảy ra nhưng do sơ suất trong việc quản lý, nuôi thả chó mà gây ra hậu quả làm chết người thì sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Vô ý làm chết người với mức phạt cao nhất là 10 năm tù”.

Tại nhiều quốc gia trên thế giới, dây xích và rọ mõm là hai thứ bắt buộc nếu người chủ muốn đưa chó, mèo ra nơi công cộng. Một số người gửi thú cưng đi học lớp huấn luyện nghe lời trước khi đem về nuôi. Theo Tạp chí Sixth Tone (Trung Quốc), tháng 11/2020, chính quyền huyện Uy Tín (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) gây tranh cãi khi cấm các chủ nuôi dắt chó đi dạo bên ngoài và áp dụng hình phạt nặng đối với những người làm trái. Bất kỳ ai bị phát hiện cho chó ra ngoài đường sẽ bị cảnh cáo ở lần đầu. Vi phạm lần thứ hai, họ phải nộp phạt từ 50-200 nhân dân tệ. Tái phạm lần ba, vật nuôi sẽ bị công an địa phương bắt giữ và tiêu hủy. Hiện nay, dư luận trong nước có nhiều ý kiến cho rằng cần có chế tài xử phạt nặng hơn về việc chủ để chó ra đường không mang rọ mõm hoặc dây xích. Liên quan đến vấn đề này, Giám đốc Văn phòng Luật sư X nêu ra quan điểm: “Tại Việt Nam, thiết nghĩ chúng ta cần có những chế tài mạnh tay hơn với việc nuôi nhốt thú cưng, đặc biệt là các loài chó, các cán bộ thực hiện công việc cũng cần tránh sự cả nể để răn đe người dân dắt chó không đeo rọ mõm tại nơi công cộng”.

Ở một số quốc gia phương Tây, kể cả khi vật nuôi rất được coi trọng, chó được coi là người bạn của con người, thì mức xử phạt đối với người chủ khi chó gây thương tích hay tử vong cho người khác cũng rất nặng. Một số giống chó còn bị cấm ở Anh như chó săn Pitbull, chó ngao Tosa của Nhật, chó ngao Dogo Argentino và chó ngao Fila Brasileiro. Theo BBC, năm 2016, Anh đã nâng mức hình phạt tối đa từ 2-14 năm đối với người nuôi chó nếu thú nuôi "khiến người khác có nguy cơ bị thương hoặc thậm chí là tử vong". Thẩm phán người Anh - Richard Williams nói lý do có khung hình phạt rộng là để tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mỗi vụ tấn công. Trong trường hợp có người thiệt mạng vì bị chó cắn chết, chủ nuôi chó có thể phải chịu các bản án từ 6-14 năm tù.

Giống như Anh, Mỹ cũng áp dụng hình phạt tù đối với chủ nhân của chó cắn chết người. Năm 2011, hai con chó dòng Presa Canario mang tên Bane và Hera của bà Marjorie Knoller (46 tuổi) tấn công người hàng xóm Diane Whipple. Mặc dù cảnh sát đã bắn chết 2 con chó để giải cứu nạn nhân, song các vết thương trên cơ thể Whipple quá nặng đã khiến người này tử vong. Bà Knoller bị toà tuyên án 15 năm tù vào năm 2008 với tội sát nhân cấp độ 2.

Sau hàng loạt vụ việc chó tấn công người, nhiều người dân cũng lên tiếng phản ánh về vấn đề nên cấm nuôi một số loài chó dữ. Đồng tình với ý kiến trên, Luật sư Nghĩa cũng cho biết thêm, ở nước ta hiện nay chưa có những chính sách quy định về việc nuôi chó có cần xin phép không, ai có đủ điều kiện để được nuôi, quản lý việc nuôi chó dữ như thế nào, cấp nào quản lý? Người nuôi không tuân thủ quy định thì xử lý, chế tài thế nào? Tất cả đều còn có những khoảng trống, có quy định nhưng chưa đi vào thực tế. Việc cấm nuôi chó dữ hiện nay cũng rất khó để kiểm soát vì chưa xác định được cụ thể và chính xác như thế nào là chó dữ hay những loại chó nào được coi là dữ?

Diễn đàn Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin.