Hãng tin CNBC của Mỹ nhận định, hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un có thể làm thay đổi bức tranh an ninh toàn cảnh ở châu Á cho dù họ đạt được hay không đạt được thỏa thuận.
Chìa khóa cho thành công của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều là cam kết giải trừ hạt nhân hoàn toàn của Triều Tiên, điều mà Bình Nhưỡng từng tuyên bố chỉ thực hiện khi Mỹ rút 28.500 binh sĩ khỏi Hàn Quốc.
.jpg)
Nếu ông Kim Jong-un đồng ý giải trừ hạt nhân theo từng giai đoạn để có được các nhượng bộ từ Mỹ như dỡ bỏ trừng phạt, rút quân khỏi bán đảo Triều Tiên, thì thời gian và tiến độ thực hiện sẽ là vấn đề được quan tâm.
"Nếu việc rút quân là kịch bản trong tương lai xa thì châu Á có lẽ ít bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nếu kịch bản này diễn ra trong vòng 5 năm tới cùng với việc tiền đổ vào Triều Tiên, liên minh Mỹ-Hàn suy yếu, thì Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ phải lo ngại", Sharon Squassoni, cựu giám đốc điều phối chính sách tại Cơ quan về chống phổ biến vũ khí hạt nhân của Bộ Ngoại giao Mỹ và hiện là giáo sư nghiên cứu tại Đại học George, nhận định.
Việc giải trừ quân bị của Mỹ có thể khiến Hàn Quốc và Nhật Bản đối mặt với mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên khi cả hai nước này đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Bình Nhưỡng.
"Bất cứ thỏa thuận nào nhằm loại bỏ mối đe dọa hạt nhân Triều Tiên với Mỹ thì lại khiến Nhật Bản và Hàn Quốc đối mặt với nguy cơ từ một cuộc tấn công tên lửa từ Triều Tiên", Troy Stangarone, giám đốc tại Viện nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc nhận định.
Để đảm bảo Mỹ không "lật kèo" khi Trump kết thúc nhiệm kỳ tổng thống, Quốc hội Mỹ có thể phê chuẩn thành một Hiệp ước (tuân thủ luật pháp quốc tế), hoặc thông qua luật để chính thức hóa cam kết của Mỹ nếu Triều Tiên hoàn thành nghĩa vụ của mình.
Nếu hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 12/6 không đạt được thỏa thuận nào, giới chức Mỹ và Triều Tiên có thể cho rằng chiến lược ngoại giao đã thất bại, khi đó phương án quân sự là lựa chọn duy nhất.
"Nếu các bên không đạt được thỏa thuận nào, gần như chắc chắn phương án quân sự sẽ được tính đến khi Mỹ muốn loại bỏ mối đe dọa Triều Tiên", các chuyên gia của IISS nhận định.
Bình Nhưỡng cần có cam kết đáng tin và toàn diện để đổi lấy sự hỗ trợ của Washington trong việc giúp Triều Tiên mở cửa, phát triển kinh tế. Mỹ muốn Triều Tiên không còn coi mình là kẻ thù nữa, muốn có hòa bình trên bán đảo thì hai bên cần có một bước ngoặt về ngoại giao. Hai nước có rất nhiều việc phải giải quyết trong tiến trình đạt được sự hiểu biết chiến lược.
Nhiều chuyên gia cho rằng, hội nghị Mỹ-Triều có thể không đạt được một thỏa thuận đột phá nhưng có thể kết thúc bằng những cam kết chung chung. "Khi đó, kết quả đàm phán sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến châu Á bởi đó là những cam kết không hề mới", chuyên gia Squassoni nói.
Bloomfield giải thích sở dĩ Trump có thể rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran là do chính quyền của cựu tổng thống Obama đã không chính thức hóa nó ở Quốc hội Mỹ, chỉ đơn thuần là cam kết hành pháp của Tổng thống.
Vũ Anh (TH)
