Ngày 22/3, Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh đã ra quyết định trả tự do cho 4 tiếp viên hàng không trong vụ 4 vali có các tuýp kem đánh răng chứa ma túy bên trong.
Theo đó, căn cứ kết quả điều tra, ngày 21/3/2023, các cơ quan chức năng đã họp, đánh giá toàn diện tài liệu, chứng cứ thu thập được và đối chiếu các quy định của pháp luật, bước đầu xác định: 4 tiếp viên hàng không khi đang lưu trú tại Pháp, có một đối tượng người Việt Nam nhờ chuyển hàng tiêu dùng là 327 tuýp kem đánh răng và 17 chai nước súc miệng về Việt Nam qua Sân bay Tân Sơn Nhất, để gửi cho người nhà.
Các tiếp viên này không biết bên trong 327 tuýp kem đánh răng nhận vận chuyển, có 157 tuýp bị đối tượng trà trộn, cất giấu ma túy; do vậy, chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự.
Dưới góc độ pháp lý, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội đánh giá, với nguyên tắc suy đoán vô tội, tôn trọng sự thật khách quan thì không có gì bất ngờ khi Cơ quan Cảnh sát điều tra trả tự do cho 04 nữ tiếp viên hàng không này. Vì theo quy định của pháp luật, đây là trong giai đoạn xác minh tin báo, quá trình tạm giữ để làm rõ hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Nếu kết quả xác minh cho thấy hành vi của 4 nữ tiếp viên hàng không này không thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ trả tự do cho nghi phạm.
Pháp luật quy định cơ quan tiến hành tố tụng có nghĩa vụ chứng minh tội phạm, bị can, bị cáo có quyền nhưng không có nghĩa vụ phải chứng minh mình vô tội, không có nghĩa vụ nhận tội, thậm chí không có nghĩa vụ phải đưa ra bằng chứng để chống lại mình. Trong quá trình xác minh, điều tra vụ án hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng phải áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình thực hiện các thủ tục tố tụng, lời khai nhận tội (nếu có) cũng không phải là căn cứ duy nhất để kết tội.
Nếu người vi phạm không nhận tội thì cơ quan tiến hành tố tụng phải chứng minh bằng chứng cứ, nếu không chứng minh được có hành vi phạm tội hoặc hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì nghi phạm không có tội, phải tuyên bố nghi phạm không có tội, trả tự do cho nghi phạm.
Tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy" được quy định tại Điều 250 Bộ luật Hình sự. Theo đó, người thực hiện hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy phải biết rõ chất mà mình vận chuyển là chất ma túy (các chất trong danh mục chất ma túy được nhà nước quy định), phải nhận thức được hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy là nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác thì hành vi mới thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm. Còn trường hợp người nào tàng trữ, vận chuyển chất ma túy nhưng không biết đó là chất ma túy thì hành vi không thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm.
Về mặt lý luận, tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm đến khách thể mà pháp luật hình sự bảo vệ. Theo quy định của pháp luật, một người chỉ bị xử lý hình sự nếu có hành vi nguy hiểm cho xã hội và hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm.
Luật sư Cường phân tích thêm: "Trong vụ việc này hành vi vận chuyển chất ma túy là có, cơ quan chức năng bắt quả tang vận chuyển chất ma túy là có. Tuy nhiên, hành vi này chỉ thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm khi những người vận chuyển có lỗi, nhận thức được đây là chất ma túy nhưng vẫn cố tình vận chuyển (hành vi thỏa mãn dấu hiệu về mặt khách quan của tội phạm) thì mới xử lý hình sự về tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy". Còn trường hợp cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy có hành vi tàng trữ, vận chuyển chất ma túy nhưng không chứng minh được người tàng trữ, vận chuyển biết đây là chất ma túy, hành vi không thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm về mặt chủ quan của tội phạm. Nói cách khác người vận chuyển không có lỗi do không nhận thức được đây là chất ma túy thì sẽ không xử lý hình sự đối với họ".
Luật sư Cường cũng nhấn mạnh, theo kết quả xác minh 4 nữ tiếp viên không biết đây là chất ma túy nên cơ quan điều tra buộc phải trả tự do cho họ để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, của công dân theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét xử lý kỷ luật đối với họ bởi hành vi này là vi phạm quy định của ngành hàng không và vi phạm pháp luật. Cơ quan chức năng sẽ làm rõ giá trị của lô hàng hóa này để xem xét xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu như hành vi được xác định là buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đến mức có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, hành vi của các nữ tiếp viên này là vi phạm quy định của ngành hàng không nên sẽ bị xem xét xử lý kỷ luật, có thể mức cao nhất là buộc thôi việc. Hành vi này ảnh hưởng đến uy tín của ngành hàng không, tìm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro và gây bức xúc trong dư luận xã hội. Vì vậy, cơ quan chức năng cần sớm làm rõ nhận thức, ý thức chủ quan của 4 nữ tiếp viên, những hậu quả đã gây ra đối với xã hội, từ đó xử lý phù hợp với quy định của pháp luật.
Theo Tạp chí Luật sư Việt Nam
Link nguồn: https://lsvn.vn/can-cu-phap-ly-nao-de-tra-tu-do-cho-4-tiep-vien-hang-khong-trong-vu-4-vali-co-chua-ma-tuy1679525926.html
